آیا تکنولوژی جایگزین هنرمندان خواهد شد/ بررسی اخلاقیات در فیلمسازی

به گزارش فیلم نت نیوز، با پیشرفت‌های سریع در حوزه فناوری، به‌ویژه هوش مصنوعی، سوالات متعددی درباره تاثیر این تکنولوژی‌ها بر هنر و هنرمندان مطرح می‌شود. یکی از مهم‌ترین این پرسش‌ها این است که آیا تکنولوژی می‌تواند جایگزین هنرمندان شود؟ این سؤال به‌ویژه در حوزه فیلمسازی، که ترکیبی از هنر، خلاقیت و فناوری است، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. در این مقاله، به بررسی عمیق این موضوع و جنبه‌های اخلاقی مرتبط با آن می‌پردازیم.​

تکنولوژی و هنر: همزیستی یا رقابت؟

تکنولوژی و هنر همواره در تعامل بوده‌اند. فناوری‌های جدید ابزارهایی را در اختیار هنرمندان قرار داده‌اند که به آن‌ها امکان می‌دهد ایده‌های خود را به شیوه‌های نوین بیان کنند. برای مثال، نرم‌افزارهای تدوین و جلوه‌های ویژه کامپیوتری به فیلمسازان امکان داده‌اند تا صحنه‌هایی را خلق کنند که پیش‌تر غیرممکن به نظر می‌رسید. با این حال، ظهور هوش مصنوعی و توانایی آن در خلق محتوا، نگرانی‌هایی را درباره جایگزینی هنرمندان ایجاد کرده است.​

هوش مصنوعی و توانایی آن در خلق آثار هنری

هوش مصنوعی امروزه می‌تواند در حوزه‌های مختلف هنری از جمله موسیقی، نقاشی و حتی نگارش فیلمنامه وارد شود. نمونه‌ای از این قابلیت را می‌توان در فیلم کوتاه «Sunspring» که در سال ۲۰۱۶ ساخته شد، مشاهده کرد. این فیلم‌نامه به‌طور کامل توسط هوش مصنوعی نوشته شد، هرچند که نتیجه نهایی، روایتی نامتعارف و گاه نامنسجم داشت. با این حال، این تجربه نشان داد که ماشین‌ها قادر به تولید محتوای خلاقانه هستند، اما پرسش اساسی این است که آیا هوش مصنوعی می‌تواند روح و احساس انسانی را در آثار خود جای دهد؟ بسیاری از کارشناسان بر این باورند که درک عمیق از احساسات، تجربیات شخصی و الهام هنری، ویژگی‌هایی هستند که تاکنون از دسترس هوش مصنوعی خارج مانده‌اند. در واقع، این فناوری بیشتر نقش یک ابزار کمکی را دارد تا یک خالق مستقل.

تاثیر فناوری بر مشاغل هنری

پیشرفت فناوری یکی از نگرانی‌های اصلی در حوزه مشاغل هنری محسوب می‌شود. هوش مصنوعی قادر است برخی از فرآیندهای خلاقانه را به‌صورت خودکار انجام دهد، که این موضوع می‌تواند نیاز به نیروی انسانی را کاهش دهد. برای مثال، در سینما از هوش مصنوعی برای تولید جلوه‌های ویژه، ویرایش و پردازش ویدئوها و حتی بازسازی چهره بازیگران استفاده می‌شود. این پیشرفت‌ها، اگرچه باعث افزایش بهره‌وری شده‌اند، اما هم‌زمان دغدغه‌هایی را در مورد آینده شغلی هنرمندان به وجود آورده‌اند.

چالش‌های اخلاقی در استفاده از تکنولوژی در فیلمسازی

۱. حقوق مالکیت معنوی

وقتی یک اثر هنری با کمک هوش مصنوعی ساخته می‌شود، چه کسی مالک آن است؟ در حال حاضر، قوانین حق مؤلف برای چنین آثاری هنوز مشخص نیستند. برخی بر این باورند که برنامه‌نویسان هوش مصنوعی باید مالک این آثار باشند، در حالی که دیگران معتقدند که این ابزارها تنها یک وسیله کمکی هستند و خالق اصلی همچنان انسان است.

۲. اصالت هنری و تأثیر آن بر خلاقیت

منتقدان نگران هستند که استفاده از هوش مصنوعی در فیلم‌سازی ممکن است منجر به تکرار کلیشه‌ها و کاهش خلاقیت شود. هوش مصنوعی بر اساس داده‌های قبلی آموزش دیده و معمولاً قادر به خلق ایده‌های کاملاً جدید نیست. این مساله می‌تواند تنوع و نوآوری را در صنعت سینما کاهش دهد.

۳. استفاده از چهره‌های دیجیتال: تهدیدی برای بازیگران واقعی؟

با پیشرفت فناوری دیپ فیک، امکان شبیه‌سازی چهره‌ها با دقت بالا فراهم شده است. این موضوع نگرانی‌هایی درباره استفاده بدون اجازه از تصاویر بازیگران ایجاد کرده است. همچنین، برخی معتقدند که در آینده، استودیوها می‌توانند به جای استخدام بازیگران، از چهره‌های دیجیتالی برای بازی در فیلم‌ها استفاده کنند که می‌تواند تاثیر زیادی بر بازار کار صنعت سینما داشته باشد.

آیا هوش مصنوعی می‌تواند جای نویسندگان فیلمنامه را بگیرد؟

هوش مصنوعی توانایی تولید فیلمنامه‌های ساختاریافته و دیالوگ‌های منطقی را دارد، اما همچنان فاقد خلاقیت و درک احساسی عمیق است. ابزارهایی مانند ChatGPT می‌توانند به نویسندگان در ارائه ایده‌های اولیه کمک کنند، اما نمی‌توانند جای تجربه، تخیل و الهام انسانی را بگیرند.

فیلمنامه‌نویسی فراتر از ترکیب کلمات است؛ این فرآیند نیازمند شناخت دقیق شخصیت‌ها، روایت‌های منحصربه‌فرد و تعاملات احساسی است. در حالی که هوش مصنوعی می‌تواند روند نگارش را تسهیل کند، همچنان برای خلق آثار ماندگار، نویسندگان انسانی نقش اصلی را ایفا خواهند کرد.

اعتراض بازیگران هالیوود به هوش مصنوعی

در سال ۲۰۲۳، اتحادیه بازیگران سینما و فدراسیون هنرمندان تلویزیون و رادیو آمریکا (SAG-AFTRA) به اعتصاب گسترده‌ای پیوست تا از حقوق بازیگران در برابر استفاده غیرمجاز از هوش مصنوعی دفاع کند. یکی از دغدغه‌های اصلی، استفاده از فناوری برای شبیه‌سازی چهره و صدای بازیگران بدون اجازه آن‌ها بود، که بسیاری آن را تهدیدی برای آینده شغلی و هویت هنری خود دانستند.

نمونه‌ای از این اعتراضات، واکنش اسکارلت جوهانسون به استفاده غیرمجاز از تصویر و صدایش توسط هوش مصنوعی بود. او و بسیاری از بازیگران خواستار تدوین قوانین سخت‌گیرانه‌تری برای محدود کردن سوءاستفاده از این فناوری شدند. این اعتراضات نشان می‌دهد که با وجود پیشرفت فناوری، خلاقیت و هویت انسانی همچنان جایگاهی غیرقابل‌جایگزین در صنعت فیلم سازی دارد.

جمع بندی، آیا باید بترسیم؟

توسعه هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین بدون شک تحولی عظیم در صنعت فیلمسازی ایجاد کرده‌اند. از تولید جلوه‌های ویژه تا بازسازی دیجیتال بازیگران و حتی نگارش فیلمنامه، این ابزارها به فرآیندهای سینمایی سرعت و کارایی بیشتری بخشیده‌اند، اما آنچه فیلم‌ها را ماندگار می‌کند، چیزی فراتر از الگوریتم‌ها و داده‌ها است: احساسات، خلاقیت و دیدگاه انسانی که تکنولوژی هنوز قادر به بازآفرینی آن نیست.

اگرچه هوش مصنوعی می‌تواند به عنوان یک ابزار کمکی قدرتمند در اختیار فیلمسازان قرار گیرد، اما نمی تواند جایگزین خلاقیت انسانی شود. آینده سینما احتمالاً ترکیبی از نوآوری های دیجیتال و هنر سنتی خواهد بود، جایی که تکنولوژی به‌جای حذف هنرمندان، به آن‌ها امکان می‌دهد مرزهای جدیدی را کشف کنند.

مازیار دهقان