در هفت هفته با انیمه افسردگی خود را درمان کنید!

به‌گزارش فیلم‌نت نیوز، در این روزگار که سگ سیاه افسردگی در کمین هر شخصی نشسته تا وارد دنیای او شود؛ مقابله با این موضوع و آرام‌سازی روان، مهم‌ترین اقدامی است که هرکس باید برای خود بیندیشد. برگزاری جلسات تراپی گروهی، مشاوره درمانی فردی و خواندن کتاب‌های روان‌شناسی، بخشی — یا بهتر بگوییم برخی — از اقداماتی است که تعدادی از مردم با تمسک جُستن به آن‌ها، به روح و روانشان آرامش می‌بخشند. در جهانی که روزگار گاه چون گردابی از فشارها و ناملایمات، روح را در خود فرو می‌برد؛ داستان‌ها می‌توانند چون فانوسی در تاریکی، راه را نشان دهند. انیمه‌های سینمایی ژاپن، با ترکیب تصاویر خیره‌کننده، موسیقی‌های روح‌نواز و روایت‌هایی که قلب و ذهن را درگیر می‌کنند، فراتر از سرگرمی‌اند؛ آن‌ها آینه‌هایی هستند که ما را به خودمان بازمی‌گردانند و گاه، چون دوستی مهربان در لحظات دشوار همراهمان می‌شوند. در ایران، جایی که فرهنگ احساسی و داستان‌محور با انیمه‌های کلاسیکی چون «آن شرلی» و «حنا دختری در مزرعه» در نسل وای گره خورده و نسل زد نیز درگیر انیمه‌های اکشن و پُر زد و خورد شده، پیدا کردن آثاری که بتوانند نقش یک کپسول انرژی‌بخش مفید را ایفا کنند کار سختی است. اما نگران نباشید؛ فیلم‌نت همراه شماست!

انیمه درمانی با فیلم‌نت

تحقیقات روان‌شناسی، از جمله در حوزه «ناراتیو تراپی» (درمان مبتنی بر روایت‌گری یا داستان‌درمانی)، نشان داده‌اند که رسانه‌های بصری می‌توانند به پردازش احساسات، کاهش استرس و بازسازی دیدگاه‌های منفی کمک کنند. انیمه‌های سینمایی، با داستان‌های عمیق و شخصیت‌هایی که با چالش‌های انسانی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، این ظرفیت را دارند که احساس همدلی، ارتباط احساسی و الهام را به مخاطب هدیه دهند. در ایران، جایی که انیمه‌ها از دهه ۱۳۶۰ با پخش آثار کلاسیک در تلویزیون تا امروز در پلتفرم‌هایی چون فیلم‌نت، بخشی از فرهنگ عامه بوده‌اند، این آثار به‌ویژه برای نسل جوان به ابزاری برای تأمل و التیام تبدیل شده‌اند. برنامه پیشنهادی من، با انتخاب هفت فیلم انیمه شاخص، مسیری درمانی از مواجهه با گم‌گشتگی تا یافتن شادی ارائه می‌دهد. خبر خوش آنکه تمامی این آثار در فیلم‌نت قابل مشاهده هستند.

برنامه هفت‌هفته‌ا‌ی

این برنامه با دقت طراحی شده تا هر فیلم، یک لایه از چالش‌های روانی مرتبط با افسردگی را هدف قرار دهد. هر هفته، یک فیلم سینمایی انیمه پیشنهاد می‌شود که با روایت و مضامین خود، مخاطب را به‌سوی بهبود هدایت می‌کند.

هفته اول: Spirited Away

۲۰۰۱، استودیو جیبلی، کارگردان: هایائو میازاکی

هفته دوم: صدای خاموش (A Silent Voice)

۲۰۱۶، استودیو کیوتو انیمیشن، کارگردان: نائوکو یامادا

داستان شويا و تلاشش برای جبران آزار یک دختر ناشنوا، به نظریه «گناه و ترمیم» در روان‌شناسی اخلاقی ربط دارد. شويا با «اضطراب وجودی» (حس بی‌ارزشی) دست‌وپنجه نرم می‌کند، که در افسردگی شایع است. رابطه او با شویا، به مفهوم «همدلی ترمیمی» اشاره دارد، جایی که ارتباط انسانی می‌تواند زخم‌های روانی را التیام بخشد و به همه ما یاد می‌دهد اگر یکدیگر را دوست داشته باشیم؛ دنیایمان چقدر متفاوت خواهد بود. این انیمه با ایجاد حس ناب تشویق به بخشش خود، عزت نفس را بازسازی می‌کند.

هفته سوم: نام تو  (Your Name)

۲۰۱۶، استودیو کومکسی، کارگردان: ماکوتو شینکای

میتسوها و تاکی، که در زمان و مکان جابه‌جا می‌شوند، نمایانگر «تجربه جدایی از خود» هستند که در افسردگی به شکل حس انزوا بروز می‌کند. جست‌وجوی آن‌ها برای یافتن یکدیگر، به نظریه «نیاز به ارتباط» آبراهام مازلو اشاره دارد، که ارتباط انسانی را کلید رشد روانی می‌داند. پایان فیلم، حس «امید فعال» را تقویت می‌کند. انیمه جذاب یورنیم با ایجاد حس پیوند و انگیزه، به تماشاگر خود کمک می‌کند تا دوباره به آینده باور داشته باشد و از آن دل نکند.

۴. هفته چهارم: شاهزاده کاگویا (The Tale of the Princess Kaguya)

۲۰۱۳، استودیو جیبلی، کارگردان: ایسائو تاکاهاتا

کاگویا، که بین زندگی زمینی و آسمانی گرفتار است، با تناقض بین خواسته‌های خود و انتظارات دیگران روبه‌رو می‌شود، تنشی که در افسردگی به شکل احساس ناکافی بودن ظاهر می‌شود. روایت شاعرانه این انیمه، ما را دعوت می‌کند تا زیبایی و گذرای دوران زندگی را در آغوش بکشیم، حتی با وجود غم‌هایش. این انیمه با تشویق به تأمل در معنای زندگی، به مخاطب کمک می‌کند تا با احساسات وجودی کنار بیاید و ارزش لحظه‌های ساده را دریابد. پذیرش ناپایداری زندگی و یافتن زیبایی در لحظه‌ها بزرگترین موهبتی است که کاگویا با خود به همراه دارد.

هفته پنجم: شاهزاده مونونوکه (Princess Mononoke)

۱۹۹۷، استودیو جیبلی، کارگردان: هایائو میازاکی

یک انیمه دیگر از استاد میازاکی! آشیتاکا، که در میان جنگ انسان و طبیعت میانجی‌گری می‌کند، با خشم و ناامیدی مقابله می‌کند، احساسی که در افسردگی به شکل یأس از جهان بروز می‌یابد. او از به‌یادماندنی‌ترین شخصیت‌های انیمه‌ها است و تلاشش برای ایجاد صلح، نشان‌دهنده قدرت همدلی و هدفمندی در غلبه بر آشوب درونی ذهن است. این انیمه با تشویق به مبارزه برای چیزی بزرگ‌تر از خود، حس جهت‌گیری و معنا را در مخاطب تقویت می‌کند و در ضمن به اینکه چرا باید به طبیعت اهمیت بدهیم؛ اشاره می‌کند. مدیریت خشم و یافتن هدف از طریق همدلی بزرگترین پیام میازاکی در این شاهکار خود است.

هفته ششم: پدرخوانده های توکیو (Tokyo Godfathers)

۲۰۰۳، استودیو مدهاوس، کارگردان: ساتوشی کن

داستان سه بی‌خانمان که نوزادی را می‌یابند و در جست‌وجوی خانواده‌اش سفری پرماجرا را آغاز می‌کنند. این انیمه، حس ارزشمندی زندگی را زنده می‌کند، حتی وقتی همه‌چیز خاکستری به نظر می‌رسد.
با ایجاد حس شادی و امید از طریق طنز و معجزه‌های کوچک، این انیمه به مخاطب کمک می‌کند تا زیبایی‌های زندگی را دوباره ببیند. باور دارم ترکیب طنز و احساس این اثر، آن را به انتخابی ایده‌آل برای بازگرداندن لبخند تبدیل می‌کند. هیچ وقت نباید فراموش کنیم جشن گرفتن زندگی و شادی‌های ساده چقدر می‌تواند به ما در زندگی‌مان کمک کند.

هفته هفتم: سوزومی (Suzume)

۲۰۲۲، استودیو کومکسی، کارگردان: ماکوتو شینکای

چگونه این برنامه را اجرا کنیم؟

برای بهره‌مندی کامل از این دوره انیمه‌درمانی، پیشنهاد می‌شود:

• زمان‌بندی: هر هفته یک فیلم در فضایی آرام و بدون حواس‌پرتی تماشا شود.
• فضای احساسی: نور ملایم، یک نوشیدنی گرم، و هدفون برای غرق شدن در تصاویر و موسیقی.
• تأمل و گفت‌وگو: پس از هر فیلم، احساسات و افکار در دفترچه‌ای ثبت شود و با دوستان خود درباره پیام‌های مستتر در آن‌ها صحبت کنید.
• انعطاف‌پذیری: در صورت تأثیر عمیق یک انیمه، تماشای مجدد آن توصیه می‌شود چرا که انیمه‌ها تازه در دور دوم یا سوم است که داستان‌شان به دل می‌نشیند.

انیمه‌ها تنها داستان‌هایی روی پرده نیستند؛ آن‌ها دعوتی‌ هستند به تأمل، گریستن و دوباره برخاستن. این برنامه هفت‌هفته‌ای، از گم‌گشتگی چی‌هیرو تا سفر سوزومه، مسیری است برای بازیافتن نور در تاریکی. در ایران، جایی که قلب‌ها با داستان‌های انسانی و قهرمانان انسانی در داستان‌ها می‌تپد، این انیمه‌ها می‌توانند چون دوستی همراه، ما را به سوی شفا هدایت کنند. پس، یک فنجان نوشیدنی خنک در این گرمای بهاری بردارید، چراغ‌ها را کم کنید، و به این سفر درمانی قدم بگذارید.

آرش پارساپور