نگاهی جامعه شناختی به فیلم ابلق

برزخی زنانه میان سکوت و فریاد

- 5 دقیقه مطالعه

«ابلق» ، فیلم منتخب تماشاگران سی و نهمین جشنواره فیلم فجر به کارگردانی نرگس آبیار و تهیه کنندگی محمدحسین قاسمی از ۲۶ مرداد ماه در سینماهای سراسر کشور اکران شده و تا کنون به گیشه نزدیک به شش میلیارد تومان دست یافته است.
در بخشی از مطلب رضا صائمی با عنوان «برزخی زنانه میان سکوت و فریاد » که در اختیار ایسنا قرار گرفته آمده است:
اگرچه می توان رد زنان و مصائب آنان را در همه فیلم های نرگس آبیار ردیابی کرد اما «ابلق» آخرین ساخته او به شکل ویژه تری به آسیب شناسی زیست زنانه پرداخته و امنیت روانی- جنسی آنها را در کانون و مرکز درام قرار داده است. در واقع فیلم مسئله حقوق زنان و سوء استفاده و آزارهایی که زن را در دو راهی و برزخ کشنده فریاد یا سکوت قرار می دهد دستمایه قصه و روایت تراژیک آن قرار می دهد. «ابلق» البته در زمینه و زمانه ای تولید و اکران شده که با جنبش می تو و جنجال های آن هم ارتباطی فرامتنی پیدا می کند و به فرزند زمانه خویش تبدیل می شود.
انتخاب طبقه‌ای که درباره اش صحبت می‌شود به نوعی سوژه را اخلاق زدایی می‌کند. اخلاق زدایی نه به معنای بی اخلاقی در روایت یا قصه، به این معنا که در تصویری کلیشه ای همواره بی اخلاقی‌ها به طبقات بالای جامعه نسبت داده می شود و گویی طبقه پایین وفقیر جامعه طبقه اخلاقی هستند. و ما فقر را بهانه‌ای قرار می‌دهیم برای تطهیر اخلاقی آن طبقه.
نرگس آبیار اما این سوژه در طبقه فرودست جامعه به تصویر می کشد تا هم این تصویر کلیشه ای را بشکند، هم اخلاق و کنشمندی های اخلاقی را فراتر از مرزبندی های طبقاتی روایت کند و هم به نوعی جامعه شناسی طبقات پایین دست جامعه از منظر اخلاقی دست بزند. در این میان البته باید توجه داشت که «ابلق» اخلاق طبقاتی را دستمایه درام خود قرار نداده بلکه اخلاق را در بستر مناسبات یک طبقه به درام گره زده تا نوعی جامعه شناسی فرودستان را به تصویر بکشد. این البته یک سویه و لایه از قصه ابلق است. در سویه و لایه های درونی تر فیلم، «ابلق» تراژدی برزخ زنانه میان سکوت و فریاد را در تجربه آزار به تصویر می کشد و اینکه چطور هنجارها و خرده فرهنگ های اجتماعی، امکان روایتگری و اعتراض زنانه نسبت به تجاوز و تعدی را از آنها گرفته و آن را مجبور می کند تا به سکوتی کشنده و ویرانگر تن بدهند. شاید برخی رفتار راحله(الناز شاکردوست) را رفتاری منفعلانه بدانند و نقد کنند که چرا زن زخمی قصه به کنش قهرمانانه دست نمی زند. اما منطق فیلم با توجه به جامعه شناسی و روانشناسی طبقه ای که راحله به آن تعلق دارد این امکان یا فرصت را برای واکنشی عصیانگرانه به او نمی دهد. اتفاقا فیلمساز قصد دارد همین موقعیت و وضعیت منفعلانه را در بستر همین منطق جامعه شناسی به تصویر بکشد.

برچسب‌ها: برگزیده
نظرات

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
شما برای ادامه باید با شرایط موافقت کنید

پربازدیدها