به مناسبت عرضه فیلم «آشغال‌های دوست‌داشتنی» در فیلم‌نت، نگاهی انداخته‌ایم به بخشی از حواشی پیش از اکران فیلم جنجالی محسن امیریوسفی و نظر برخی از چهره‌های سرشناس در مورد این فیلم.
به گزارش فیلم‌نت نیوز، بین سالهای ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۷، نام فیلم «آشغال‌های دوست‌داشتنی» هر چند وقت یک‌بار در صدر اخبار حوزه سینما قرار می‌گرفت. این اخبار ابتدا به تولید فیلم اختصاص داشت و سپس به سمت اشاره به حواشی پایان‌ناپذیر فیلم پیش رفت. عدم پذیرش «آشغال‌های دوست‌داشتنی» در جشنواره فجر و عدم اجازه نمایش عمومی فیلم، بخش عمده‌ای از این حواشی را شکل می‌دادند.
محسن امیریوسفی در اقدامی جالب، از زمان تولید فیلم تا سال ۱۳۹۷، هر سال فرم حضور «آشغال‌های دوست‌داشتنی» در جشنواره فیلم فجر را پر کرد اما فیلم او، به بهانه‌های مختلف، هرگز در این جشنواره مورد پذیرش قرار نگرفت. در یکی از این اقدام‌های نافرجام، امیریوسفی به‌تلخی در مورد تلاش‌های صورت‌گرفته در راه نمایش عمومی «آشغال‌های دوست‌داشتنی» صحبت کرد. این بخش از سخنان محسن امیریوسفی را به نقل از شماره ۲۸۰۵ روزنامه شرق (به تاریخ ۲۸ بهمن ۱۳۹۵) بخوانید : «در این سال‌ها می‌خواستم در سکوت و با آرامش در پی احقاق حق فیلمم باشم، ولی به قول یکی از مدیران قبلی جشنواره، امسال هیئت محترم انتخاب بالاخره ننگ نپذیرفتن «آشغال‌های دوست‌داشتنی» را پذیرفت و آن را به نام خودش ثبت کرد! این فیلم کاملا قانونی ساخته شده و نزدیک چهارسال است که امید به اندکی تدبیر و اعتدال دارم، ولی اشتباه بود! تابه حال در دولت اعتدال، در سینما بر همان پاشنه دولت قبلی چرخیده است!
چهار سال است که می‌گویم «آشغال‌های دوست‌داشتنی» فیلمی در جهت گفت‌وگو، وحدت ملی و پرهیز از فضای دوقطبی در جامعه است؛ چیزی که نیاز امروز جامعه ماست، ولی تنها پاسخی که از مدیران گرفتم، خانه‌نشین کردنم بود! آن هم در بهترین سالهای زندگی کاری‌ام. شاید همان سال ۹۲ وقتی اجازه ندادند هیئت انتخاب جشنواره، این فیلم را ببیند، باید آن را به جشنواره‌های خارجی می‌دادم تا حداقل زحمات گروهی از بهترین عوامل سینمای ایران دیده می‌شد. هنوز نمی‌خواهم قبول کنم که اشتباه کرده‌ام!»
تلاش مداوم امیریوسفی و عدم دریافت پاسخ مثبت از طرف مقابل، باعث واکنش بسیاری از چهره‌های مطرح سینمایی شد. زنده‌یاد حمیدرضا صدر یکی از منتقدان سرشناسی بود که به این اتفاقات واکنش نشان داد و در مطلبی که در شماره ۳۰۵۰ روزنامه شرق (۱۲ دی ۱۳۹۶) منتشر شد، «آشغال‌های دوست‌داشتنی» را «اثری نمایشگر یکی از آن خانواده‌های نمونه ایرانی» و فیلمی در ستایش آشتی در دورانی دانست که قهر کردن به راه‌ورسم زمانه تبدیل شده بود. متن کامل یادداشت صدر به شرح زیر است:
«از آن بعدازظهری که فیلم «آشغال‌های دوست‌داشتنی»، ساخته محسن امیریوسفی را روی میز تدوین تماشا کردم، پنج سال سپری شده. «پنج سال» چه راحت در دهان می‌چرخد، ولی هفته‌ها، ماه‌ها و سال‌ها سپری شده‌اند و امیریوسفی انتظار کشیده و اثرش هنوز راهی به پرده‌ها پیدا نکرده و «انتظار شش ساله» همین نزدیکی‌هاست.
آن روز «آشغال‌های دوست‌داشتنی» را اثری نمایشگر یکی از آن خانواده‌های نمونه ایرانی یافتم: مادر و پدر سنتی با فرزندانی روزآمدشده در توفان رخدادهای خواسته و ناخواسته؛ تلاش صادقانه‌ای که لزوم کنار هم بودن شخصیت‌هایی را که خواسته و ناخواسته درگیر حرکات اجتماعی شده‌اند به رخ می‌کشید. درون‌مایه فیلم، تماشاگر را به همدلی دعوت می‌کرد؛ به آشتی در زمانی که «قهر کردن» راه و رسم زمانه شده بود؛ تصویری عمیقا صمیمانه از خانواده‌ای محاصره شده در توفان رخدادهای بیرون دیوارهای خانه. اثری درباره کنکاش، تاثر، رقت و محبت انسانی حاوی طنز و هزل از نوع امیریوسفی. نگاه ظریف او ترکیبی از رئالیسم، ملودرام و تاریخ گرفته بود و مطالعه‌ای بود از آدم‌هایی که هر روز آنها را می‌بینیم. آن آدم‌ها ما بودیم، خودمان.
نمی‌دانم تعابیر و تفاسیر انجام شده از «آشغال‌های دوست‌داشتنی» چه بوده‌اند که آن را در گذر پنج سالهای دور از قضاوت مردم نگاه داشته، ولی خوب می‌دانم امیریوسفی چگونه فیلمش را با مردمان همین مرزوبوم تعریف کرده. می‌دانم با چه شکیبایی‌ای کفش‌های آهنینش را پوشیده و فیلمش را از سالی به سال دیگر برای نمایش در جشنواره‌ای که قرار بوده بازتابنده سینمای ایران باشد، در کوره‌راه‌های دیوان‌سالاری‌های مرسوم به دندان کشیده؛ به دندان کشیده و «نه» شنیده. صبر کرده و صبر. انتظار کشیده و انتظار. مایه تاسف است «آشغال‌های دوست‌داشتنی» برای پنجمین سال از نمایش در جشنواره بازماند تا سیاهه‌ای از نادوست‌داشتنی‌ها که سینماهای این مرزوبوم را فتح کرده‌اند برای اشغال پرده‌ها دورخیز کنند، دوباره، باز هم؛ آنچه برای مدیران فرهنگی که همه چیز را روزبه روز و هفته به هفته جلو برده‌اند شکستی دوباره بوده است.»
اما «آشغال‌های دوست‌داشتنی» تا سال بعد هم اکران نشده تا پیش‌بینی صدر در مورد «انتظار شش ساله» رنگ واقعیت به خود بگیرد. ادامه حواشی پیرامون «آشغال‌های دوست‌داشتنی» صدای چهره‌های معتبر دیگری را هم بلند کرد. یکی از این چهره‌ها بهمن فرمان‌آرا بود که در نامه‌ای خطاب به سید عباس صالحی، وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی، درخواست نمایش این فیلم را مطرح کرد. متن این نامه (به نقل از شماره ۳۲۴۶ روزنامه شرق/ ۲۶ شهریور ۱۳۹۷) به شرح زیر است:
«جناب آقای دکتر سیدعباس صالحی
وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی
با احترام این نامه را برای شما می‌نویسم که به توقیف شش ساله فیلم «آشغال‌های دوست‌داشتنی» اثر محسن امیریوسفی اعتراض کنم. سینما به نسل جوان برای ادامه حیات خود احتیاج دارد و وقتی کارگردانان جوانی مثل محسن امیریوسفی باید شش سال منتظر اکران فیلم‌شان بشوند، چه انتظاری است که کارهای بعدی را شروع کنند؟
آنچه ما هر روز در رسانه‌ها راجع به آشغال‌های منفور می‌بینیم و می‌شنویم، مگر این فیلم چه چیزی را نشان می‌دهد که ما هزار بار بدتر از آن را ندیده باشیم؟ هرگز یک کتاب، یک فیلم، یک نقاشی باعث انقلاب نشده‌اند؛ پس چرا جلوی آثار گرفته می‌شود؟ آیا فیلم «عصبانی نیستم» رضا درمیشیان که چهار، پنج سال در سانسور خاک خورده، وقت نمایش قیمت دلار را بالا برد؟
در دیاری که ۴۰ سال پیش با ۳۷ میلیون جمعیت یک چاپ کتاب دو هزار نسخه بود، حالا با ۸۰ میلیون جمعیت یک چاپ کتاب ۵۰۰ نسخه شده است، دست‌اندرکاران از چه می‌ترسند؟
جناب آقای وزیر شما که در مراسم تشییع همه درگذشتگان هنری با حضورتان احترام می‌گذارید، وقت آن نیست که به جوانان این مملکت که آینده کشور در دست‌شان خواهد بود، احترام بگذارید و با حمایت از آثارشان آینده این مملکت را روشن کنید؟»
«آشغال‌های دوست‌داشتنی» سرانجام زمستان ۱۳۹۷ روی پرده رفت و، علی‌رغم اکران محدود، توانست نظر مثبت منتقدان و مخاطبان را به خود جلب کند.
فیلم «آشغال‌های دوست‌داشتنی» به‌تازگی در پلتفرم فیلم‌نت منتشر و تاکنون با رضایت ۸۹ درصدی کاربران فیلم‌نت روبه‌رو شده است. «آشغال‌های دوست‌داشتنی» را می‌توانید در این آدرس تماشا کنید.
