فیلم های ایرانی که در یک شب روایت می شوند

به گزارش فیلم‌نت نیوز، روایت داستان در یک بازه زمانی فشرده، ایده جذاب و امتحان پس داده‌ای در سینما به حساب می‌آید که نمونه‌های فراوان در سینمای جهان دارد. سینمای ایران نیز توجه ویژه‌ای به آن نشان داده و نمونه‌های موفقی در سه دهه اخیر دارد. در این دسته از آثار، نویسنده فیلمنامه تمام تمرکز خود را روی شخصیت‌پردازی گذاشته و از زمان به عنوان یک عنصر کلیدی برای پیشبرد آن استفاده می‌کند. فیلم سینمایی «ساعت ۶ صبح» ساخته مهران مدیری که در سینما آنلاین پلتفرم فیلم‌نت عرضه شده است یکی از همین دسته فیلم‌ها است که قصه‌اش در یک بازه زمانی هشت ساعته می‌گذرد. حال به این بهانه نگاهی به تعدادی از آثار شاخص سینمای ایران که شب عنصری کلیدی در فیلمنامه آن به حساب می‌آید، می‌اندازیم.

یک شب

نخستین تجربه بلند سینمایی نیکی کریمی در مقام کارگردان که بیست سالی هم از ساخت آن می‌گذرد، قصه پرسه زدن‌های شبانه اجباری دختری جوان به نام نگار است. او در این چند ساعت و تا سپیده صبح با سه مرد مختلف مواجه شده که هر یک قصه زندگی خود را برای او روایت می‌کنند. عمده تمرکز کریمی در این فیلم که آشکارا از عباس کیارستمی تاثیر گرفته، روی نگار به عنوان قهرمان فیلم بوده و تلاش کرده تا تماشاگر با او همذات پنداری کند. حضور هانیه توسلی هم به این موضوع کمک کرده و بازی خوب او جزو نقاط قوت کار به حساب می‌آید.

شب

رسول صدرعاملی که علاقه فراوانی به ساخت ملودرام دارد، در این فیلم از ایده جذاب همراه شدن اجباری دو مرد که یکی زندانی و دیگری سرباز وظیفه مامور است، سود جسته است. شکل و جنس رابطه این دو که به لحاظ سنی حکم پدر و فرزندی دارند، به مرور از شکل و شمایل خصمانه بیرون آمده و در نهایت به همدلی و دلسوزی می‌رسد. موضوعی که به خوبی به پس‌زمینه مذهبی قصه و گذشتن آن در مشهد مقدس، گره خورده است. حضور امین حیایی، عزت الله انتظامی و خسرو شکیبایی به فیلم کیفیت بالایی بخشیده و آن را به روایتی تاثیرگذار از قصه‌ای ساده و جمع و جور تبدیل کرده است.

سعادت آباد

دروغ و پنهانکاری یکی از مایه‌های اخلاقی آشنا و محبوب سینمای ایران به ویژه در دهه‌های هشتاد و نود است که منجر به خلق آثار متعددی با کیفیت‌های مختلف شده است. این ساخته مازیار میری که یکی از بهترین آنها محسوب می‌شود، در شب تولد مرد جوانی می‌گذرد که با زنی جوان دور از چشم همسرش رابطه داشته و در عین حال مشغول سرکیسه کردن چند نفر دیگر با ادعای دروغین غرق شدن لنج حامل بارش است. در طرف دیگر، زن جوان دیگری جنین خود را بدون اطلاع همسرش سقط کرده و زوج دیگر نیز پس از چند سال زندگی مشترک به بن‌بست عاطفی کاملی رسیده‌اند. قصه‌ای که از یک شب شاد شروع شده و به سحرگاهی پر از غم و رنج منتهی می‌شود. میری و فیلمنامه‌نویس این فیلم، به خوبی از این  فشردگی زمان در روایت قصه خود بهره گرفته و آن را به ملودرامی تلخ و تکان‌دهنده تبدیل کرده‌اند.‎

متروپل

جذابیت این شکل از داستان گویی مسعود کیمیایی را هم جذب خود کرده و در این فیلم از آن بهره گرفته است. قصه دو مرد جوان که شبی در سینمایی متروکه مشغول بازی بیلیارد هستند تا اینکه زنی تنها و زخمی به آنها پناه می‌آورد. روایتی با پس زمینه حدیث نفس سینمایی فیلمساز و ارجاع به پانتئون محبوب‌اش که تنها در یک شب می‌گذرد و در آخر نیز به رستگاری این دو مرد که انگار از پرده سینما بیرون افتاده‌‌اند، ختم می‌شود.

شبگرد

آخرین ساخته سینمایی نمایش داده شده از فرزاد موتمن که در اکران عمومی مهجور مانده اما در اکران آنلاین مخاطبان خاص خود را پیدا کرده است. فیلم با پسری جوان که از مراسم عروسی دوست‌اش بیرون زده، آغاز شده و سپس خرده داستان‌هایی با شخصیت‌های مختلف به آن اضافه می‌شود. با ساختاری شبیه بی‌مووی‌ های سینمای آمریکا و ساختاری غیرخطی که از ساعت‌های پایانی شب آغاز شده و قبل از سپیده صبح به آخر می‌رسد.

ساعت ۶ صبح

تازه‌ترین نمونه به نمایش درآمده از این جنس که با فیلم‌های اشاره شده در بالا یک وجه اشتراک دارد: روایت قصه از یک شب تا صبح. مدیری در دومین ساخته سینمایی خود، تماشاگر را با دختر جوانی آشنا می‌کند که برای پرواز ساعت ۶ صبح به مقصد تورنتو بلیت دارد و سرنوشت‌اش با تلفن دوستی قدیمی عوض می‌شود. او به یک گودبای پارتی سورپرایزی دعوت شده و با مراجعه ماموران نیروی انتظامی به آپارتمان محل مهمانی، مجبور به پنهان ماندن در خانه خالی از مهمان‌ها می‌شود. مدیری به خوبی از فضای خفقان‌آور آپارتمان برای روایت قصه خود بهره گرفته و یک نیمه دوم جذاب را برای تماشاگران فیلم خود تدارک می‌بیند.

محمد جلیلوند