کلیشه‌زدایی از سینمای جنگ به سبک «آسمان غرب»

به گزارش فیلم نت نیوز، «آسمان غرب» که در بخش سینما آنلاین فیلم نت عرضه شده است داستان سه روز از میهن دوستی و شجاعت هوانیروز ارتش را در آزاد کردن سرپل ذهاب و شهرهای مرزی روایت می‌کند، آن هم زمانی که از سوی بنی صدر دستور تخلیه پادگان سرپل ذهاب و عقب‌نشینی به نیروهای ارتش داده شده بود اما شهید شیرودی که می‌دانست حفظ جان مردم مهمترین وظیفه ارتش است از این دستور تمرد کرده و همراه یارانش با هلی کوپترهای خود بر فراز آسمان، تانک‌های دشمن را منهدم کردند.

محمد عسگری با ساخت «اتاقک گلی» و روایتی متفاوت و جذاب از عملیات مرصاد و درگیری با حزب کومله نشان داد در فیلمسازی ریسک‌پذیر است و ترسی از ساخت فیلم‌های پرزحمت ندارد. او حالا در دومین تجربه خود یعنی «آسمان غرب» یک فیلم جنگی قابل اعتنا در فرم ساخته و امکاناتی که برای تولید این فیلم در اختیارش قرار گرفته را به فرصتی تازه در سینمای دفاع مقدس تبدیل کرده است.

یکی از مهمترین ویژگی‌های فیلم‌های جنگی، فضاسازی درست و حرکت بر مدار فرم است و «آسمان غرب» از این حیث امتیارات ویژه‌ای دارد. در واقع موفقیت «آسمان غرب» حاصل مجموعه‌ای از عوامل تکنیکی همچون فیلمبرداری، موسیقی و تدوین است که ترکیب آنها تصاویر جذابی را در سکانس‌های هوایی و همچنین در فصل درگیری و مقاومت مردم در شهر مقابل نیروهای دشمن به وجود آورده است. فیلمبرداری علیرضا برازنده و لانگ تیک‌هایی که نظیر آن را در سینمای ایران کمتر دیده‌ایم در کنار تدوین خوب میثم مولایی و جلوه‌های ویژه فیلم، صحنه‌های دیدنی را رقم زده و موسیقی حماسی و ملتهب مسعود سخاوت دوست نیز رنگ و بوی بیشتری به متن آن بخشیده است.

یکی دیگر از ویژگی‌های مهم «آسمان غرب» دوری از قدیس‌سازی شخصیت‌های داستان است. عسگری در این فیلم تلاش کرده تا با بازنمایی یک شخصیت عادی با تمام دلمشغولی‌ و نگرانی‌هایش، تصویر یک قهرمان واقعی را به نمایش بگذارد؛ مردی که مانند همه آدم‌های معمولی فوتبال می‌بیندد، نگران خانواده‌اش است و تمام احساسات ملموس و معمول هر انسانی را در خود دارد؛ در عین حال قهرمانی تمام عیار است و تا پای جان برای حفظ ناموس و وطن می‌ایستد و می‌جنگد. با این حال فارغ از هرآنچه که روی کاغذ و در فیلمنامه است اما مسئولیت خلق چنین کاراکتری با بازیگر است و شخصیتی که توسط میلاد کی‌مرام در فیلم جان گرفته آنطور که باید حق مطلب را ادا نمی‌کند و شاهد یک تصویر متفاوت از سایر آثار او در کارنامه بازیگری‌اش نیستیم.

اگرچه نقدهایی به شاکله داستانی و خرده‌روایت‌های آن و همچنین دیالوگ‌های شعاری و طولانی فیلم وارد است اما با توجه به امکانات سینمای ایران و پرهیز بسیاری از فیلمسازان از ورود به ساخت چنین آثاری، «آسمان غرب» در کلیشه‌زدایی از سینمای دفاع مقدس موفق عمل کرده و اگر بپذیریم بخش مهمی از اتمسفر فیلم‌های جنگی در دنیا تکیه بر فرم، خلق صحنه‌های اکشن و فضاهای ملتهب است، «آسمان غرب» را باید تلاش موفقی در این وادی دانست که می‌تواند سرآغاز ساخت آثار بیشتری با این رویکرد باشد.

صبا کریمی روزنامه‌نگار