زنان در سینما: از نبرد برای برابری تا رسیدن به قدرت سیاسی

به‌ گزارش فیلم‌نت نیوز، سینما از ابتدای پیدایش خود به‌عنوان یک زبان جهانی، بستری برای روایت داستان‌های انسان‌ها بوده است، اما در میان انبوه قصه‌ها، آنچه گاه مغفول مانده یا تحت‌الشعاع قرار گرفته، جایگاه و نقش زنان به‌عنوان شخصیت‌های محوری است. تا سال‌ها، زنان در سینما اغلب به کلیشه‌ها و قالب‌های محدودی تقلیل داده می‌شدند: معشوقه‌ای زیبا، مادری فداکار، یا دختری در انتظار نجات. بااین‌حال، هنر هفتم توانسته درخشش‌های بزرگی را نیز برای بازتاب حقیقت و ارزش زنان خلق کند؛ آثاری که هویت، اراده و قدرت آن‌ها را به محوریت داستان تبدیل کرده‌اند.

فیلم‌هایی که درباره زنان و با محوریت ارزش‌های زنانه ساخته شده‌اند، از مرزهای جغرافیایی و فرهنگی فراتر می‌روند. این آثار نمادی از توانایی آن‌ها در شکل‌دهی تاریخ و تغییر باورهای بر نسل‌های آینده‌اند. از مبارزه‌های عدالت‌طلبانه در دل تاریخ گرفته تا سفرهای درونی برای کشف هویت، هر فیلمی در این فهرست به نوعی نشان‌دهنده قدرت زنان در مواجهه با چالش‌های اجتماعی، فردی و فرهنگی است.

در دوران معاصر، این فیلم‌ها به‌عنوان صداهایی قدرتمند در حمایت از برابری جنسیتی، مقابله با تبعیض و ترویج استقلال زنان ظهور کرده‌اند. آن‌ها بیش از هر چیز نشان داده‌اند که زنان تماشاگر یا بخشی از داستان نیستند، آن‌ها خود نویسندگان قصه‌های بزرگ و ماندگارند.

این فهرست، نگاهی است به آثاری است که در فیلم‌نت می‌توانید تماشا کنید و مطمئن باشید در این آثار زنان، در متن ماجرا، روایتگر قصه‌هایی از قدرت، شجاعت و امید هستند. قصه‌هایی که به ما یادآوری می‌کنند سینما، به‌عنوان آیینه‌ای از جامعه، می‌تواند نقش مهمی در بازتاب و تغییر نگاه‌ها به جایگاه زنان ایفا کند.

۱. بیوه‌ها (Widows)

کارگردان: استیو مک‌کوئین (Steve McQueen)
سال تولید: ۲۰۱۸
بازیگران: ویولا دیویس، الیزابت دبیکی، میشل رودریگز

این فیلم درباره گروهی از زنان است که پس از مرگ همسرانشان، تصمیم می‌گیرند برنامه ناتمام یک سرقت بزرگ را خودشان به انجام برسانند. «بیوه‌ها» اثری هیجان‌انگیز درباره همکاری و اراده زنان در موقعیت‌های دشوار است و به کاوش عمیقی در موضوعات قدرت، هویت و استقلال زنان می‌پردازد. ویولا دیویس در نقش زنی قوی و مصمم، اجرایی فراموش‌نشدنی دارد.

۲. جکی (Jackie)

کارگردان: پابلو لارائین (Pablo Larraín)
سال تولید: ۲۰۱۶
بازیگران: ناتالی پورتمن، پیتر سارسگارد، گرتا گرویگ

«جکی» اثری سینمایی است که زندگی ژاکلین کندی، همسر جان اف. کندی، رئیس‌جمهور فقید ایالات متحده، را در روزهای پس از ترور او به تصویر می‌کشد. این فیلم، نگاهی عمیق و روان‌شناسانه به زنی است که با غم از دست دادن همسرش دست‌وپنجه نرم می‌کند و در مواجهه با بحران‌های اجتماعی، سیاسی و شخصی، باید نقش خود را به‌عنوان نماد قدرت و وقار ملی ایفا کند.

«جکی» تصویری از زنانی نشان می‌دهد که در موقعیت‌های چالش‌برانگیز، باید هویت فردی و اجتماعی خود را در تعادل نگه دارند. فیلم به درستی نشان می‌دهد که چگونه زنان می‌توانند در عین حفظ ظرافت، قدرت و تأثیرگذاری بی‌مانندی از خود نشان دهند.

ژاکلین کندی در این فیلم، زنی است که در مرکز بحران‌های متضاد قرار گرفته است. از یک سو، او همسری است که باید در خلوت با غم از دست دادن همسرش کنار بیاید و از سوی دیگر، زنی است که به‌عنوان بانوی اول ایالات متحده، باید قهرمان وقار و اتحاد ملی باشد. فیلم به‌خوبی نشان می‌دهد که چگونه نقش‌های اجتماعی تحمیل‌شده بر زنان، آن‌ها را مجبور به سازگاری و مدیریت احساساتشان در سطوح مختلف می‌کند.

۳. زنان کوچک (Little Women)

کارگردان: گرتا گرویگ (Greta Gerwig)
سال تولید: ۲۰۱۹
بازیگران: سیرشا رونان، فلورنس پیو، اما واتسون، تیموتی شالامی

این فیلم، اقتباسی تازه و پر از نوآوری از رمان کلاسیک لوئیزا می الکات است. داستان فیلم روایت زندگی چهار خواهر (جو، مگ، بت و ایمی) است که هر کدام با چالش‌های متفاوتی در مسیر بلوغ و استقلال روبرو می‌شوند. گرویگ، با ساختاری غیرخطی، پیچیدگی روابط بین خواهرها را به تصویر می‌کشد و به مسائل مهمی چون آزادی، خلاقیت و نقش زنان در جامعه قرن نوزدهم می‌پردازد. اجرای سیرشا رونان در نقش جو، روح سرکش و مستقل این شخصیت را به زیبایی به تصویر می‌کشد و فلورنس پیو در نقش ایمی به یکی از ماندگارترین بازی‌هایش دست می‌زند. طراحی صحنه و لباس در این فیلم، به همراه موسیقی متن درخشان الکساندر دسپلا، فضایی دلنشین و نوستالژیک می‌سازد که در عین حال مدرن و مرتبط با زمانه ما است.

۴. چهره‌های پنهان (Hidden Figures)

کارگردان: تئودور ملفی (Theodore Melfi)
سال تولید: ۲۰۱۶
بازیگران: تاراجی پی. هنسون، اکتاویا اسپنسر، جانل مونائه

این فیلم بر اساس داستان واقعی سه زن آفریقایی-آمریکایی است که در ناسا به عنوان ریاضی‌دان کار می‌کنند و نقش کلیدی در موفقیت مأموریت فضایی آمریکا در دهه ۱۹۶۰ دارند. «زن برجسته» تصویری از هوش، مقاومت و اراده این زنان در مواجهه با تبعیض‌های نژادی و جنسیتی ارائه می‌دهد. کاترین جانسون (تاراجی پی. هنسون)، دوروتی وان (اکتاویا اسپنسر) و مری جکسون (جانل مونائه) با غلبه بر موانع اجتماعی و فرهنگی، نشان می‌دهند که چگونه زنان می‌توانند حتی در سخت‌ترین شرایط نیز تاریخ را تغییر دهند. این فیلم به ارزش علمی این زنان و نقش آن‌ها در گسترش عدالت اجتماعی و مبارزه برای برابری پرداخته است.

۵. ماریا (Maria)

کارگردان: پابلو لارائین (Pablo Larraín)
سال تولید: ۲۰۲۴
بازیگران: آنجلینا جولی

فیلم «ماریا» زندگی ماریا کالاس، سوپرانوی مشهور قرن بیستم است. با تمرکز بر زندگی شخصی و حرفه‌ای ماریا، می بینید که چگونه این زن در موسیقی و در مبارزه با انتظارات اجتماعی و هویت زنان در صنعت هنری به یک الگو تبدیل شد. آنجلینا جولی در نقش ماریا کالاس، با تأکید بر عمق شخصیت و تلاش او برای حفظ خلاقیت در برابر فشارهای شخصی و حرفه‌ای، این فیلم را به اثری قدرتمند درباره استقلال و هویت زنان تبدیل کرده است. کارگردانی پابلو لارائین، که پیش‌تر در فیلم‌هایی چون «جکی» به بررسی زندگی زنان شاخص پرداخته بود، قطعاً نگاه تازه‌ای به این شخصیت تاریخی خواهد داشت.

۶. شجاع (Brave)

کارگردان: برندا چپمن، مارک اندروز
سال تولید: ۲۰۱۲
محصول: پیکسار و دیزنی

«شجاع» داستان مریدا، شاهزاده‌ای اسکاتلندی، است که برخلاف انتظارات سنتی، از ازدواج ترتیب داده‌شده توسط والدینش سر باز می‌زند و برای اثبات استقلال و توانایی‌های خود می‌جنگد. مریدا به‌عنوان زنی جسور و مستقل، مرزهای انتظارات جنسیتی را می‌شکند و الگویی الهام‌بخش برای دختران در سراسر جهان است. این انیمیشن با داستانی سرشار از عشق خانوادگی و احترام به فردیت زنان، پیام قدرتمندی درباره پذیرش تفاوت‌ها و احترام به انتخاب‌های شخصی با خود به همراه دارد.

۷. مولان (Mulan)

کارگردان: تونی بنکرافت، باری کوک
سال تولید: ۱۹۹۸
محصول: دیزنی

«مولان» یکی از ماندگارترین آثار دیزنی است که با عبور از کلیشه‌های رایج شاهزاده‌خانم‌های دیزنی، داستان زنی را بازگو می‌کند که علیه محدودیت‌های فرهنگی و اجتماعی زمان خود مبارزه می‌کند. این فیلم، با الهام از افسانه‌ای چینی به نام «حوا مولان»، یک قصیده‌ی تاریخی است که به زنی جنگجو و قهرمان می‌پردازد. مولان یک شخصیت مستقل و نمادی از جسارت، خانواده‌دوستی و عشق به وطن است. «مولان» داستان دختری جوان است که برای نجات خانواده‌اش و دفاع از کشور، خود را به‌جای مرد جا می‌زند و به ارتش می‌پیوندد. این انیمیشن با تاکید بر شجاعت، فداکاری و توانایی‌های زنان، یکی از نمادین‌ترین آثار در ستایش قدرت زنان است. مولان در طول فیلم، در میدان جنگ مهارت می‌آموزد و به هویت واقعی خود پی می‌برد. او درمی‌یابد که ارزش‌های او فراتر از نقش‌های تعیین‌شده جنسیتی است. پیام فیلم این است که هر کس، فارغ از جنسیت، می‌تواند قهرمان باشد.

مولان، با مقابله با هنجارهای جنسیتی زمان خود، نشان می‌دهد که زنان می‌توانند در هر زمینه‌ای نقش کلیدی ایفا کنند. این فیلم با طراحی بصری زیبا و موسیقی به‌یادماندنی‌اش، هنوز یکی از ماندگارترین آثار دیزنی است.

۸. زنان سخن می‌گویند (Women Talking)

کارگردان: سارا پولی (Sarah Polley)
سال تولید: ۲۰۲۲
بازیگران: رونی مارا، کلر فوی، جسی باکلی، بن ویشاو

«زنان سخن می‌گویند» فیلمی تکان‌دهنده و عمیق است که بر اساس رمانی از میریام توئِز ساخته شده است. داستان در یک جامعه مذهبی منزوی اتفاق می‌افتد، جایی که زنان پس از سال‌ها تحمل خشونت و تجاوز سیستماتیک، گرد هم می‌آیند تا درباره آینده خود تصمیم‌گیری کنند. آن‌ها در فضایی ساده و آرام، اما پرتنش، با یکدیگر به گفتگو می‌نشینند تا انتخابی سرنوشت‌ساز داشته باشند: ماندن و تغییر دادن ساختار ناعادلانه جامعه یا ترک آن برای شروع زندگی‌ای جدید.

این زنان، هر کدام نماینده نوعی واکنش به سرکوب و بی‌عدالتی هستند. از اوشا (رونی مارا)، که امید و آرامش را نمایندگی می‌کند، تا ماریچه (کلر فوی)، که خشمی قابل لمس دارد و برای آزادی فوری می‌جنگد، فیلم تنوع دیدگاه‌ها و تجربیات زنانه را به تصویر می‌کشد. گفت‌وگوهای آن‌ها نه تنها به مسائل شخصی و تجربیات فردی‌شان می‌پردازد، بلکه به موضوعات عمیق‌تری مانند قدرت، بخشش، عدالت، و همبستگی نیز وارد می‌شود.

«زنان سخن می‌گویند» با کارگردانی ظریف و هنرمندانه سارا پولی، موفق می‌شود شرایط خفقان‌آور و پرتنش یک جامعه بسته را با بیانی انسانی بازتاب دهد. فیلم از طریق قاب‌بندی‌های نزدیک و بازی‌های روان‌شناسانه، عمیق‌ترین احساسات شخصیت‌ها را به نمایش می‌گذارد. رنگ‌بندی سرد و خاکستری فیلم، فضای محدود و سنگین داستان را تقویت می‌کند.

این فیلم، در نهایت، دعوتی است به تأمل درباره قدرت همبستگی، شجاعت و انتخاب. اینجا، زنان با تصمیمات و کلمات خود، ساختاری جدید برای آینده‌شان بنا می‌کنند. «زنان سخن می‌گویند» ما را وادار می‌کند که به اهمیت گفتگو، عدالت، و تغییر باور داشته باشیم، حتی در برابر ظلم و سکوتی که برای نسل‌ها تحمیل شده است.

۹. مثل یک دختر سواری کن (Ride Like a Girl)

کارگردان: ریچل گریفیتس (Rachel Griffiths)
سال تولید: ۲۰۱۹
بازیگران: ترزا پالمر، سم نیل، مگنر لونزبورو

«مثل یک دختر سواری کن» داستان واقعی و الهام‌بخش زندگی میشل پین، اولین زنی که موفق به پیروزی در مسابقه اسب‌دوانی معتبر ملبورن کاپ شد، را تعریف می‌کند. میشل، به‌عنوان کوچک‌ترین فرزند در خانواده‌ای پرجمعیت، از کودکی با اشتیاق و علاقه‌ای بی‌پایان به اسب‌دوانی بزرگ شد. اما در صنعتی که به‌شدت تحت سلطه مردان بود، با چالش‌های بسیاری از جمله شک و تحقیر مواجه شد.

فیلم زندگی میشل را با محوریت مبارزه او برای اثبات توانایی‌هایش در برابر تبعیض جنسیتی و موانع جسمی به تصویر می‌کشد. ترزا پالمر در نقش میشل، ترکیبی از استقامت، سرسختی و عاطفه را به تصویر می‌کشد که شخصیت اصلی فیلم را به نمادی از شجاعت و الهام‌بخشی تبدیل می‌کند. «Ride Like a Girl» به‌طور هنرمندانه‌ای، سختی‌ها و تلاش‌های یک زن را در صنعتی محافظه‌کار نشان می‌دهد، جایی که موفقیت او شکستن یک تابوی جنسیتی بود.

آرش پارساپور

بهترین فیلم‌ها درباره مادران که باید در فیلم‌نت ببینید