IMDB، راتن تومیتوز یا متاکریتیک؟

به گزارش فیلم‌نت نیوز، با گسترش روزافزون اینترنت، وبسایت‌هایی که امتیازات کاربران یا منتقدان را در مورد آثار سینمایی و تلویزیونی مختلف جمع‌آوری می‌کنند به مراجعی مهم برای بسیاری از سینمادوستان در سراسر جهان تبدیل شده‌اند. تقریبا محال است که مخاطب پیگیر سینما باشید و گذارتان به تعدادی از این وبسایت‌ها نیفتاده باشد یا چیزی در موردشان نشنیده باشید. امروز دیگر برای اطلاع از نظرات مختلف در مورد یک فیلم یا سریال نیازی به این ندارید تا هر روز به دکه روزنامه‌فروشی نزدیک خانه‌تان مراجعه کنید تا جدیدترین شماره یک مجله تخصصی را بخرید. حالا با چند کلیک ساده می‌توانید مجموعه‌ای از نظرات و امتیازها را در مورد هر فیلمی مشاهده کنید. در میان انبوهی از منابع اینترنتی که به گردآوری نظرات طیف‌های مختلف طرفداران محصولات تصویری می‌پردازند، سه وبسایت IMDB، راتن تومیتوز و متاکریتیک جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده‌اند.

گسترش تاثیرگذاری این رسانه‌ها به بحث در مورد میزان قابل اطمینان بودن آن‌ها هم دامن زده است. ممکن است این سوال برای شما هم پیش آمده باشد که کدام یک از این منابع تصویر دقیق‌تری از کیفیت یک فیلم یا سریال ارائه می‌دهد. در این مطلب نگاهی به معیارهای امتیازدهی و جمع‌آوری نظرات در هر کدام از این وبسایت‌ها انداخته‌ایم و، با استناد به این اطلاعات، سعی کرده‌ایم به یک پرسش کلیدی پاسخ دهیم: کدام‌یک از این سه منبع مهم بیشتر قابل اعتماد است؟

معیارهای امتیازدهی در IMDB

وبسایت IMDB امکان امتیاز دادن به تمام فیلم‌ها یا مجموعه‌های پخش‌شده را برای هر کاربری فراهم می‌کند. کافی است یک حساب کاربری به رایگان در این وبسایت ایجاد کنید تا، با ورود به صفحه هر فیلم یا سریالی، از ۱ تا ۱۰ به آن امتیاز دهید. هر کاربر می‌تواند هر چند بار که خواست نظر خود را در مورد یک اثر تغییر دهد اما امتیاز جدیدتر او جایگزین امتیاز قبلی خواهد شد. به‌عبارت دیگر، به‌ازای هر یک کاربر تنها امکان ثبت یک امتیاز برای هر اثر وجود دارد. امتیازی که در صفحه هر فیلم یا سریالی می‌بینیم، میانگین امتیازات کاربران است.

اما ماجرا به این سادگی نیست. ایجاد امکان رای‌دادن برای تمام کاربران ممکن است تبعاتی داشته باشد. به‌عنوان مثال طرفداران یک کارگردان یا بازیگر خاص ممکن است بعد از نمایش هر فیلم از چهره محبوب‌شان به‌شکل دسته‌جمعی به صفحه آن اثر هجوم آورده و به آن امتیاز کامل دهند (یا برای آثار رقیب امتیازات پایینی ثبت کنند). برای کاهش تاثیر این‌گونه اقدامات، دست‌اندرکاران IMDB از میانگین وزنی به‌جای میانگین خام استفاده می‌کنند. به بیان ساده، میانگین وزنی یعنی هرچند تمام امتیازات ثبت‌شده از سوی کاربران پذیرفته و در نظر گرفته می‌شود اما تمام آرا اثر (یا وزن) یکسانی در رتبه‌بندی نهایی ندارد. زمانی که دست‌اندرکاران IMDB با فعالیت غیرمعمولی در فرایند رای‌دهی روبه‌رو شوند، ممکن است برای حفظ قابلیت اطمینان سیستم خود از یک محاسبه وزنی متفاوت استفاده کنند. در راستای اطمینان از موثر ماندن مکانیسم رتبه‌بندی فیلم‌ها، وبسایت IMDB روش دقیق مورد استفاده برای ایجاد رتبه‌بندی را فاش نکرده است.

بر اساس امتیازات کاربران، فهرست‌هایی از بهترین‌ها و بدترین‌ها در وبسایت IMDB شکل گرفته که بعضی از آن‌ها (مثل ۲۵۰ فیلم برتر تاریخ سینما) فهرست‌های بحث‌برانگیزی هستند. برای حضور فیلم‌ها و سریال‌ها در فهرست‌ها محدودیت‌هایی وجود دارد. به‌عنوان مثال تنها آثاری واجد حضور در فهرست بهترین‌های تاریخ سینما یا تلویزیون به انتخاب کاربران IMDB هستند که حداقل ۲۵ هزار کاربر به آن‌ها رای داده باشند. همچنین در فهرست‌های ۲۵۰ فیلم برتر و ۲۵۰ نمایش تلویزیونی برتر تنها رای‌های رای‌دهندگان منظم IMDB (یعنی افرادی که مرتبا در این وبسایت به آثار مختلف رای می‌دهند) در نظر گرفته خواهد شد.

نحوه محاسبه امتیاز در راتن تومیتوز

عبارت «راتن تومیتوز» به‌معنای «گوجه‌فرنگی‌های گندیده» است و شاید همین عنوان برای جلب توجه هر مخاطبی کافی باشد! در این وبسایت فیلم‌ها به گوجه‌فرنگی تشبیه شده و بر اساس برآیند نظر منتقدان به دو دسته «تر و تازه» (Fresh) و «گندیده» یا «فاسد» (Rotten) تقسیم‌بندی می‌شوند.

کارکنان راتن تومیتوز ابتدا نظرات آنلاین را از نویسندگانی که عضو معتبر انجمن‌های نویسندگی یا انجمن‌های نقد فیلم هستند جمع‌آوری می‌کند. برای پذیرفته‌شدن به‌عنوان منتقد در این وبسایت، نقدهای اصلی منتقد باید تعداد معینی لایک از جانب کاربران به‌دست آورند. گروهی از منتقدان که برای روزنامه‌های معتبر می‌نویسند با عنوان «منتقدان برتر» طبقه‌بندی می‌شوند. منتقدان نظرات خود را در صفحه آن فیلم در راتن تومیتوز بارگذاری می‌کنند و تعیین می‌کنند که آیا آن فیلم را تر و تازه می‌دانند یا گندیده.

در نهایت برآیند نظرات منتقدان جمع‌آوری می‌شود. اگر حداقل ۶۰ درصد نقدهای ثبت‌شده مثبت باشد، آن فیلم «تر و تازه» در نظر گرفته می‌شود و در غیر این صورت «گندیده». با توجه به امتیازاتی که منتقدان ثبت کرده‌اند، در کنار این طبقه‌بندی کلی نمره متوسط هر فیلم هم در مقیاس ۰ تا ۱۰ محاسبه می‌شود. بنابراین اگر می‌خواهیم برداشت همه‌جانبه‌ای از جایگاه یک فیلم در راتن تومیتوز داشته باشیم، باید هر دو معیار را در کنار هم مد نظر قرار دهیم.

ذکر یک مثال ساده می‌تواند این نکته را روشن کند. فرض کنید که قرار است دو فیلم را در راتن تومیتوز با هم مقایسه کنیم. فیلم اول ده نقد مثبت دریافت کرده است و تمام منتقدان به آن فیلم امتیاز ۶ از ۱۰ داده‌اند. در مورد فیلم دوم هفت نقد مثبت است و سه منتقد آن فیلم را گندیده قلمداد کرده‌اند. هفت منتقدی که نقدهای مثبتی روی آن فیلم نوشته‌اند امتیاز کامل (۱۰) به آن داده‌اند و سه منتقد دیگر فیلم را لایق ۴ امتیاز از ۱۰ امتیاز دانسته‌اند. در چنین شرایطی اگر تنها درصد نقدهای مثبت را معیار قرار دهیم، فیلم اول را اثر به‌مراتب تحسین‌شده‌تری می‌یابیم چون ۱۰۰ درصد نقدها روی آن فیلم مثبت هستند درحالی‌که این عدد در مورد فیلم دوم ۷۰ درصد است. با این وجود میانگین امتیاز فیلم دوم (۸.۲) بیش از فیلم اول (۶) خواهد بود. در نظر گرفتن این دو معیار در کنار هم به درک بیشتر ما از جایگاه هر کدام از این دو فیلم نزد مخاطبان و منتقدان کمک می‌کند. در چنین شرایطی می‌توان حدس زد که فیلم اول توانسته نظر مثبت طیف گسترده‌تری از منتقدان را به خود جلب کند اما طرفداران پروپاقرص فیلم دوم احتمالا بیشتر هستند.

در کنار این فاکتورهای عمومی‌تر، معیارهای جزیی‌تری هم برای ایجاد اطمینان بیشتر در مخاطب در راتن تومیتوز وجود دارد. تعدادی از منتقدان برتر و سرشناس که جایگاهشان در عرصه نقد فیلم تثبیت شده است، در دسته منتقدان برتر قرار می‌گیرند. نظر آن‌ها هم به‌شکل جداگانه محاسبه می‌شود و هم در رتبه‌بندی کلی. با در نظر گرفتن این نظرات، دسته‌ای از فیلم‌ها از جانب راتن تومیتوز مهر «تر و تازه تاییدشده» (Certified Fresh) دریافت می‌کنند. برای این‌که یک فیلم یا مجموعه تلویزیونی این مهر را دریافت کند، باید چند شرط در موردش صدق کند: اول این‌که حداقل ۷۵ درصد نقدهای تاییدشده در مورد آن مثبت باشد؛ دوم این‌که لااقل ۸۰ نقد در موردش منتشر شده باشد (این عدد برای فیلم‌هایی با اکران محدود ۴۰ است) و سوم این‌که حداقل پنج نظر مثبت از میان این نظرات متعلق به فهرست منتقدان برتر باشند.

در کنار نظرات طبقه‌بندی‌شده منتقدان، در مورد هر فیلم می‌توانیم میانگین نظرات کاربران راتن تومیتوز را هم مشاهده کنیم که به‌شکلی مشابه نظر منتقدان محاسبه می‌شود.

فاکتورهای امتیازدهی سایت متاکریتیک

وبسایت متاکریتیک میانگین امتیازات منتقدان را محاسبه می‌کند. برخلاف راتن تومیتوز، متاکریتیک تنها یادداشت‌های رسمی منتشرشده را مد نظر قرار می‌دهد. کارکنان متاکریتیک امتیازی را که منتقد ارائه کرده است به مقیاس ۰ تا ۱۰۰ تبدیل می‌کنند. برای آن دسته از منتقدانی که امتیازی به آن اثر نداده‌اند، بر اساس برداشت کلی از نقد، امتیازی بین ۰ تا ۱۰۰ از جانب کارمندان متاکریتیک تعیین می‌شود. در نهایت میانگین این امتیازات نمایانگر وضعیت آن فیلم، سریال، قطعه موسیقی یا بازی خواهد بود.

با این وجود باید به این نکته هم توجه داشت که میانگین امتیازات متاکریتیک هم (همچون IMDB) میانگین وزنی است. به بیان دیگر، تمام امتیازات ارزش یکسانی در میانگین نهایی ندارند. آن‌طور که در وبسایت متاکریتیک ذکر شده است، دست‌اندرکاران این وبسایت هنگام انتخاب مطالب منتشرشده به این نتیجه رسیدند که برخی از منتقدان به‌طور مداوم نظرات بهتری (با جزئیات بیشتر، روشن‌تر، دقیق‌تر) نسبت به دیگران می‌نویسند و بنابراین می‌توان اعتبار بیشتری برای نظرات آنان قائل شد. ضمن این‌که برخی از منتقدان و/ یا نشریات معمولا در صنعت خود محترم‌تر و معتبرتر از دیگران قلمداد می‌شوند. بنابراین وبسایت متاکریتیک برای در نظر گرفتن این ویژگی‌ها، برای نشریات و منتقدان وزن‌های متفاوتی قائل شده‌اند. به همین دلیل برخی از نشریات در محاسبه امتیاز درج‌شده در متاکریتیک برای یک اثر (که با عنوان متااسکور شناخته می‌شود) بیش از دیگران به حساب می‌آیند. البته جزئیات انتخاب نشریات و منتقدان برتر به‌طور رسمی از سوی متاکریتیک اعلام نشده است.

آثار ارزیابی‌شده در متاکریتیک به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند: خوب (نمایش با رنگ سبز)، متوسط (نمایش با رنگ زرد)، و بد (نمایش با رنگ قرمز). در مورد فیلم‌ها، سریال‌ها و قطعات موسیقی، آثاری که میانگین امتیاز بیش از ۶۰ دریافت کرده باشند خوب، آثاری با امتیاز بین ۴۰ یا ۶۰ متوسط، و آثاری با امتیاز کمتر از ۴۰ ضعیف تلقی می‌شوند. در مورد بازی‌ها تقسیم‌بندی کمی متفاوت است.

با این وجود دسته‌بندی جزیی‌تری هم وجود دارد. در واقع آثار خوب و بد هر کدام به دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته‌بندی دقیق آثار در وبسایت متاکریتیک به شرح زیر است:

• تحسین جهانی (universal acclaim): میانگین امتیاز بین ۸۱ و ۱۰۰.
• مجموعا مطلوب (generally favorable reviews): میانگین امتیاز بین ۶۱ و ۸۰.
• درهم یا متوسط (mixed or average reviews): میانگین امتیاز بین ۴۰ و ۶۰.
• مجموعا نامطلوب (generally unfavorable reviews): میانگین امتیاز بین ۲۰ و ۳۹.
• بیزاری قاطع (overwhelming dislike): میانگین امتیاز بین ۰ و ۱۹.

در صفحه هر فیلم در متاکریتیک می‌توان میانگین امتیازات کاربران وبسایت را هم مشاهده کرد اما این معیار معمولا کمتر از میانگین امتیاز منتقدان مورد توجه قرار می‌گیرد.

کدام سایت امتیازدهی فیلم و سریال قابل اعتمادتر است؟

هر کدام از سه مرجع بررسی‌شده نقاط قوت و ضعف خود را دارند. به‌عنوان مثال، وبسایت IMDB جامع‌ترین نظام ارزیابی را دارد و می‌تواند به ارزیابی کلی مناسب ما از مجموع نظرات مخاطبان جدی‌تر سینما کمک کند. اگر در متاکریتیک با چند ده نظر در مورد هر فیلم روبه‌روییم و این آمار در راتن تومیتوز معمولا به چند صد نظر می‌رسد، در IMDB با هزاران رای از سوی کاربران سراسر دنیا به هر فیلم روبه‌روییم و همین امر می‌تواند این اطمینان را در ما ایجاد کند که انواع و اقسام سلایق در این مجموعه در نظر گرفته شده‌اند. ضمن این‌که، لااقل در مورد آثاری که چند هزار رای در ابن وبسایت کسب کرده‌اند، احتمال تاثیرگذاری نظرات تقلبی به حداقل می‌رسد.

با این وجود باید به چند نکته توجه کرد. اول این‌که هنوز هم احتمال تاثیرگذاری منفی در نتیجه فعالیت گروهی کاربران به‌طور کامل به صفر نرسیده است. دوم این‌که با توجه به حضور تمام سلیقه‌ها در IMDB، نمی‌توان فهمید که چه بخشی از امتیازات از سوی مخاطبان تخصصی صادر شده‌اند و اساسا مشخص نیست چقدر می‌توان به سلیقه جمعی کاربران اعتماد کرد. سوم این‌که شاید بهتر باشد هر فیلم را با آثار همدسته‌اش بسنجیم چون به‌نظر می‌رسد معیارهای کاربران در مورد گروه‌های مختلف فیلم‌ها متفاوت است. به‌عنوان مثال بسیاری از فیلم‌های هندی امتیاز بالایی در IMDB دریافت می‌کنند که احتمالا ناشی از فعالیت گسترده کاربران هندی در این وبسایت است. همچنین به‌نظر می‌رسد که برخی از ژانرها کمتر با اقبال گسترده کاربران این مرجع امتیازدهی روبه‌رو می‌شوند. به‌عنوان مثال احتمال این‌که یک فیلم ابرقهرمانی باکیفیت امتیاز بیشتری از یک فیلم ترسناک باکیفیت کسب کند بیشتر از حالت عکس به‌نظر می‌رسد. ایراد آخری که شاید بتوان به IMDB وارد کرد این است که در بسیاری از موارد این وبسایت در کوتاه‌مدت معیار مناسبی برای تصمیم‌گیری در مورد فیلم‌ها به‌نظر نمی‌رسد. امتیاز برخی از فیلم‌ها به مرور زمان به‌شکل قابل‌توجهی کاهش می‌یابد. بنابراین نمی‌توان به امتیازی که یک فیلم پس از روزهای اول اکران دریافت کرده است چندان اعتماد کرد. جو تبلیغاتی ایجادشده پیرامون فیلم‌ها در بسیاری از موارد در روزهای اول تاثیر مخربی روی مجموعه امتیازات منتشرشده در IMDB می‌گذارد.

روی دیگر سکه، متاکریتیک است. اگر IMDB را می‌توان یک مرجع کاملا مردمی دانست، متاکریتیک بیشتر بر نظر متخصصان و کارشناسان تکیه دارد. این امر باعث می‌شود تا امتیاز متاکریتیک معیار جدی‌تر و قابل‌اعتمادتری برای نتیجه‌گیری در مورد کیفیت فنی فیلم‌ها باشد. در این‌جا خطر خرابکاری از سوی کاربران به حداقل می‌رسد. توجه به نقدهایی که در رسانه‌های عمومی منتشر شده‌اند نقش ضمانت کیفیت کالا را ایفا می‌کند. ضمن این‌که متاکریتیک توجه به کاربران را هم فراموش نکرده است و امتیاز جداگانه‌ای برای نظرات آن‌ها در نظر گرفته است. با این وجود گروهی از کاربران متاکریتیک را به نخبه‌گرایی و کم‌توجهی به خواسته‌های عمومی متهم کرده‌اند. عده‌ای به این اشاره می‌کنند که بسیاری از منتقدان در مقابل فیلم‌های عامه‌پسند باکیفیت بسیار سختگیرانه‌تر عمل می‌کنند تا در مواجهه با آثار خارج از جریان اصلی. در مورد دسته اول، این منتقدان کوچک‌ترین نقص‌ها را در نظر می‌گیرند و کمتر به ویژگی‌های مثبت این فیلم‌ها توجه می‌کنند. در عوض پس از تماشای آثار مستقل یا متعلق به سینمای موسوم به هنری، همین منتقدان برخی از ویژگی‌های منفی را چندان در نظر نمی‌گیرند و مهربانانه‌تر به آن فیلم‌ها امتیاز می‌دهند. دیگر ایرادی که می‌توان به متاکریتیک وارد دانست این است که گاه در پوشش تمام ذائقه‌ها ناتوان است. تمرکز بر نظر ۴۰ یا ۵۰ منتقد به این معنی است که احتمالا بعضی از سلیقه‌ها نمی‌توانند نماینده‌ای در امتیازات نهایی این وبسایت داشته باشند.

راتن تومیتوز جایی بین IMDB و متاکریتیک قرار می‌گیرد. در این‌جا برخلاف IMDB با ایجاد تمایز میان نظرات کاربران عادی و نویسندگان حرفه‌ای‌تر روبه‌روییم. ضمن این‌که، برعکس متاکریتیک، توجه ویژه‌ای به عموم کاربران شده است. بنابراین راتن تومیتوز بخشی از ویژگی‌های مثبت هر دو مرجع دیگر را در خود جای داده است. ضمن این‌که تنوع نظرات منتشرشده در راتن تومیتوز باعث می‌شود که خیال ما تا حد زیادی بابت توجه به طیف گسترده‌ای از سلیقه‌ها در عین جداسازی نظرات مخاطبان عام و خاص راحت باشد. با این وجود، مخالفان می‌توانند به این اشاره کنند که تنوع نظرات از تخصصی‌بودن آن‌ها کم می‌کند. در واقع اگر به‌دنبال نظراتی تخصصی و حرفه‌ای در مورد فیلم‌ها باشیم، بدون شک متاکریتیک در مقایسه با راتن تومیتوز مرجع مطمئن‌تری است. وقتی به‌جای چند ده نقد منتشرشده در رسانه‌ها با چندصد یادداشت آنلاین مواجه می‌شویم که همه آن‌ها «نقد» نامیده می‌شوند، می‌توانیم به یکدست بودن کیفیت آن مطالب شک کنیم.

با توجه به این توضیحات پاسخ به پرسش اصلی این بخش کاملا بستگی به سلیقه و خواست شما دارد. متاکریتیک، راتن تومیتوز و IMDB مکمل هم محسوب می‌شوند و هر کدام خصوصیاتی را پوشش می‌دهند که در دو مرجع دیگر کمتر به‌چشم می‌خورد. بنابراین شاید مطمئن‌ترین راه استفاده از هر سه مورد برای رسیدن به برداشت جامع‌تری در مورد آثار سینمایی و تلویزیونی باشد.

مزایا و معایب سایت‌های امتیازدهی

طرفداران رسانه‌هایی مانند متاکریتیک، راتن تومیتوز و IMDB، آن‌ها را رسانه‌هایی مناسب دنیای امروز قلمداد می‌کنند. در جهانی که با سرعت بالا، زمان کم، گزینه‌های فراوان و دشواری انتخاب میان آن گزینه‌ها تعریف می‌شود، چنین مراجعی می‌توانند به‌سرعت معیارهایی برای گزینش دقیق‌تر در اختیار ما قرار دهند. علاوه بر آن، این رسانه‌ها (در مقایسه با رسانه‌های سنتی) سلیقه‌های بسیار متنوع‌تری را در بر می‌گیرند. این یکی از امکانات پرشماری است که گسترش اینترنت برای ما فراهم کرده است. در واقع مراجعی چون سه وبسایت ارزیابی‌شده باعث شده‌اند تا بحث در مورد سینما فعالیتی دموکرات‌تر از همیشه شود. یکی از اثرات این شیوه جدید، تعاملی‌تر شدن ارتباط میان مخاطبان مختلف است. برخلاف گذشته که این رابطه معمولا یک‌سویه بود (منتقد یادداشتی می‌نوشت و مخاطب هم باید با تهیه روزنامه یا مجله به‌سراغ خواندن آن نقد می‌رفت بدون این‌که امکان چندانی برای انتشار نظرات خود یا انتقال آن به منتقد مورد بحث داشته باشد) حالا طیف‌های گسترده‌ای از مخاطبان با یکدیگر وارد بحث می‌شوند و شیوه‌های جدید و پیچیده‌تری از ارزیابی فیلم‌ها را شکل می‌دهند.

با این وجود منتقدان ایراداتی را نیز به این منابع وارد کرده‌اند. از یک‌طرف، این وبسایت‌ها را اقیانوسی به عمق یک سانت دانسته‌اند. در این منابع در مورد آثار مختلف بحث می‌شود اما این مباحث به‌ندرت عمق پیدا می‌کنند. همچنین مخالفان معتقدند که چنین منابعی تحلیل و بررسی فیلم را به یک مشت عدد تقلیل داده‌اند. برخی از مخاطبان این رسانه‌های جدید ممکن است احساس کنند که دیگر برای درک برداشت‌های مختلف نسبت به آثار سینمایی یا تلویزیونی نیازی به خواندن نقدها ندارند و با مشاهده مشتی عدد می‌توانند جایگاه آثار را بفهمند. درحالی‌که خواندن مداوم جزییات نقدهای منتشرشده می‌تواند نقشی کلیدی در پختگی بیشتر نگاه مخاطبان سینما داشته باشد. در کنار موارد ذکرشده، می‌توان گفت که وبسایت‌های ذکرشده ممکن است فردیت منتقدان را نزد مخاطبان سینما کاهش داده باشند. امروز کمتر از گذشته به نظرات تک‌تک منتقدان توجه می‌شود تا به جمع‌بندی عمومی نظرات آن‌ها. هر چند استفاده وبسایت متاکریتیک از میانگین وزنی و همچنین تمهید راتن تومیتوز در جدا کردن نظرات تعدادی از منتقدان مطرح از نظرات دیگران تلاش‌هایی در راه مقابله با این معضل محسوب می‌شوند اما باز هم بسیاری از مخاطبان ترغیب می‌شوند تا همه‌چیز را در یک عدد خلاصه کنند.

علی‌رغم تمام نقاط ضعف ذکرشده، آن‌چه نمی‌توان انکار کرد این است که پدیده‌هایی همچون IMDB، متاکریتیک و راتن تومیتوز را باید جدی گرفت. این رسانه‌ها محصول دوره جدیدی هستند که به‌کلی از دوران گذشته متمایز است. بنابراین باید از امکانات فراوانی که در نسل جدید مراجع اینترنتی نهفته است در راستای به‌روزرسانی قابلیت‌های نقد فیلم و، به‌طور عمومی‌تر، مطالعات سینمایی استفاده کرد.

سیدآریا قریشی