به مناسبت دوبله اختصاصی فیلم «جن‌گیر پاپ» نگاهی به این فیلم ترسناک کنجکاوی‌برانگیز انداخته‌ایم.
به گزارش فیلم‌نت نیوز، فیلم ترسناک «جن‌گیر پاپ» با بازی راسل کرو با دوبله اختصاصی در فاصله کمی با عرضه جهانی در پلتفرم فیلم‌نت عرضه شد. مدیریت دوبلاژ و دوبله نقش راسل کرو را محمدرضا علیمردانی برعهده دارد.
«جن‌گیر پاپ» توسط جولیوس ایوری ساخته شده است و علاوه بر راسل کرو، بازیگرانی چون دنیل زوواتو، الکس اسو، فرانکو نرو و لورول مارسدن نیز در «جن‌گیر پاپ» نقش‌آفرینی کرده‌اند.
حضور فرانکو نرو، ستاره کهنه‌کاری که او را به‌ویژه با بازی در تعدادی از وسترن‌های مطرح ایتالیایی دهه ۱۹۶۰ (موسوم به وسترن‌های اسپاگتی) به یاد می‌آوریم، در «جن‌گیر پاپ» می‌تواند برای علاقه‌مندان به سینمای کلاسیک جذاب باشد. نرو در این فیلم نقش پاپ را بازی کرده است.
کمتر پیش می‌آید که بازیگری به شهرت راسل کرو در یک فیلم ترسناک نسبتا کم‌هزینه نقش‌آفرینی کند. همین اتفاق کافی است تا «جن‌گیر پاپ» به فیلم کنجکاوی‌برانگیزی تبدیل شود. اما این فیلم چه جایگاهی در تاریخ ژانر وحشت دارد؟
اگر به ریشه‌های ژانر وحشت برگردیم، با تفکری عمیقا محافظه‌کارانه روبه‌رو می‌شویم. در اکثر آثار کلاسیک این ژانر (چه در ادبیات و چه در سینما) با نظم اولیه‌ای روبه‌رو هستیم که ظهور یک عنصر ترسناک آن نظم را بر هم می‌زند. تلاش قهرمانان این دسته از آثار ترسناک این است که، با نابود کردن آن عنصر، نظم قدیمی را از نو برقرار کنند. پس مخالفت با تغییر، بخش جدایی‌ناپذیری از بخش عمده آثار کلاسیک ژانر وحشت محسوب می‌شود.
این ویژگی در آن دسته از آثار ترسناکی که مستقیما به مسیحیت مرتبط می‌شوند برجسته‌تر هم می‌شود. در این آثار، عنصر وحشت خودِ شیطان است و نمایندگان مسیحیت باید در مقابل نماد کفر ایستادگی کرده و او را شکست دهند. با وجود تحولاتی که از دهه ۱۹۶۰ به بعد در سینمای وحشت رخ داد و موجی از آثار تجدیدنظرطلبانه را به‌دنبال آورد، این زیرژانر خاص کمتر از زیرژانرهای دیگری همچون فیلم‌های وحشت روان‌کاوانه یا آثار مربوط به زامبی‌ها دچار تحول شد. این نکته را با نگاهی به تعدادی از بهترین آثار ترسناک مسیحی سال‌های اخیر (مثل «احضار روح/ کانجورینگ» به کارگردانی جیمز ون) و مقایسه آن با دیگر فیلم‌های ترسناک مطرح هزاره سوم می‌توان بهتر درک کرد. «جن‌گیر پاپ» هم بازگشتی به ریشه‌ای‌ترین و محافظه‌کارانه‌ترین اصول ژانر وحشت محسوب می‌شود.
فیلم «جن‌گیر پاپ» بر اساس ماجرایی واقعی ساخته شده است. شخصیت اصلی فیلم، کشیش اصلی واتیکان است که گابریل امورث نام دارد. پدر امورث در تمام عمر با جن‌گیری به مردمی که شیطان روحشان را تسخیر کرده بود کمک می‌کرد. «جن‌گیر پاپ» داستان یکی از موارد پیچیده‌ای را به تصویر می‌کشد که امورث با آن روبه‌رو شد.
واقعیت این است که موفق‌ترین بخش‌های «جن‌گیر پاپ» اتفاقا قسمت‌هایی هستند که قرار است به همین تفکر محافظه‌کارانه وفادار بمانند. در طول فیلم با ایده‌هایی روبه‌رو هستیم که می‌توانند فرصت را برای فرا رفتن از الگوهای کهن فیلم‌های کلاسیک ژانر وحشت فراهم کنند و اتفاقا همگی ایده‌هایی هوشمندانه و، روی کاغذ، برانگیزاننده به‌نظر می‌رسند اما سازندگان «جن‌گیر پاپ» به‌سرعت از روی آن‌ها عبور می‌کنند. به‌عنوان مثال نمایش پدر گابریل امورث (راسل کرو) به‌عنوان کشیشی که حتی در حوزه کلیسا هم با مخالفانی روبه‌رو است، الگویی است که از ایده‌های ژانر وحشت فراتر می‌رود و می‌تواند تماشای این فیلم را برای طیف گسترده‌تری از مخاطبان به تجربه‌ای جذاب تبدیل کند. از سوی دیگر با یک جنبه ژورنالیستی افشاگرانه روبه‌روییم – امورث فردی است که افشاگری‌هایی در مورد مشکلات کلیسا انجام داده است و همین افشاگری است که موانعی را سر راه او ایجاد کرده است. این ایده جسورانه و قابل‌توجه است چون دارد یک تفکر محافظه‌کارانه را با الگوی فیلم‌های روزنامه‌نگاری – فیلم‌هایی که همواره بخش مهمی از جذابیت‌شان به تلاش برای اعتبار دادن به رادیکالیسم و طرد محافظه‌کاری برمی‌گردد – ترکیب می‌کند. اما، در هر دو مورد، شاهد این هستیم که فیلمساز خیلی زود از روی آن‌ها عبور کرده و همان مسیر معمول را ادامه می‌دهد.
اما در این میان یکی از عناصری که نقش مهمی در آزاردهنده‌نبودن کلیشه‌های به‌کار رفته در «جن‌گیر پاپ» ایفا می‌کند، بازی راسل کرو در نقش اصلی است. طنزی که کرو (البته در چارچوب فیلمنامه‌ای که این فرصت را برای او فراهم کرده است) به فیلم اضافه می‌کند، نکته غیرمنتظره‌ای است. به‌نظر می‌رسد بازی در «جن‌گیر پاپ» برای کرو تجربه‌ای مفرح بوده و این حس در جنس بازی او متجلی شده است. بازی کرو چند باری حس‌وحال منتقل‌شده توسط فیلم را متعادل می‌کند. ایده‌های بامزه مشخصا در همان مرحله فیلمنامه وجود داشته‌اند اما حضور راسل کرو نقش مهمی در بارورشدن این ایده‌ها ایفا کرده است.
در مجموع «جن‌گیر پاپ» فیلم چندان بدیعی نیست و بر روی کلیشه‌های بارها تکرارشده سینمای وحشت بنا شده است. این نکته البته به‌تنهایی نقطه ضعف این فیلم محسوب نمی‌شود. اما همه‌چیز بستگی به توقع شما از مواجهه با یک فیلم سینمایی دارد. اگر از جمله سینمادوستانی هستید که به‌دنبال ایده‌های جدید و خلاقانه می‌گردید، مخاطب چندان مناسبی برای «جن‌گیر پاپ» نیستید اما اگر علاقه‌ای جدی به سینمای وحشت دارید و مواجهه با کهن‌الگوهای این ژانر جذابیتی همیشگی برای شما دارد، «جن‌گیر پاپ» این پتانسیل را دارد که توجه شما را جلب کرده و، در مواردی، با ایده‌هایی از جمله تغییراتی لحظه‌ای در لحن، شما را غافلگیر کند.
«جن‌گیر پاپ» را می‌توانید در این آدرس با دوبله اختصاصی تماشا کنید.
آریا قریشی
