حاشیه‌های حضور طلا گلزار در کن/ بلاگرها، زیبایی جعلی و بقیه قضایا

به‌ گزارش فیلم‌نت‌ نیوز، جشنواره کن ۲۰۲۵ که هرسال به‌عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای سینمایی جهان شناخته می‌شود، همیشه دچار یک سری حواشی می‌شود و امسال هم با وجود وضع قوانین جدید در زمینه پوشش (Dress Code) مهمانان خود از این حواشی در امان نماند. حضور برخی سلبریتی‌ها و اینفلوئنسرها در این جشنواره بحث‌برانگیز شده و برای ایرانیان حضور افرادی چون رومینا ترابی با لباسی با سرستون‌های تخت جمشید و طلا گلزار که عکس‌های واقعی‌اش با عکس‌های صفحه اینستاگرامش زمین تا آسمان تفاوت داشتند، جالب و انتقادی شده است. حضور این دو در فرش قرمز جشنواره بار دیگر بحث‌های داغی را در شبکه‌های اجتماعی بین کاربران به راه انداخته مثلا تصاویر منتشرشده از طلا گلزار که تفاوت فاحشی میان نسخه‌های ویرایش‌شده آنها و چهره واقعی او وجود دارد انتقادهای گسترده‌ای را برانگیخته است. این موضوع، نه‌تنها سوالاتی درباره اصالت حضور چنین افرادی در کن را مطرح کرد، بلکه بار دیگر توجه‌ها را به تاثیرات فرهنگی و اجتماعی نمایش زیبایی جعلی در عصر دیجیتال جلب کرد.

حضور در کن: نمایش یا مشارکت سینمایی؟

حضور افرادی که ارتباط مستقیمی با صنعت سینما ندارند مانند اینفلوئنسرها و بلاگرها در جشنواره کن پدیده جدیدی نیست. بر اساس گزارش‌های موجود، بسیاری از این افراد از طریق پرداخت هزینه‌های گزاف یا شرکت در مراسم جانبی، نظیر مهمانی‌های حاشیه‌ای، امکان حضور در فرش قرمز را پیدا می‌کنند. حضور اینفلوئنسرهایی که هدفشان بیشتر دیده شدن و افزایش فالوئر است تا مشارکت در هنر، در تمامی جشنواره‌های سینمایی ادامه دارد و در سریالی مثل «استودیو» که در حال پخش است هم به این موضوع در قسمت ششم پرداخته شده است. این روند انتقادات زیادی را برانگیخته است. بسیاری معتقدند که چنین حضورهایی، جایگاه جشنواره‌ای با قدمت و اعتبار کن را به نمایشگاهی برای خودنمایی تقلیل می‌دهد. طلا گلزار، که نه بازیگر است و نه سابقه‌ای در صنعت سینما دارد، نمونه‌ای از این افراد است که با تصاویر به‌شدت ویرایش‌شده، سعی در ارائه تصویری غیرواقعی از خود داشته است غافل از آنکه ابزارهای نوین و دنیای شبکه‌های اجتماعی امروز بهترین مچ‌گیران تاریخ شده‌اند!

در دنیای امروز، شبکه‌های اجتماعی به ابزاری دوگانه تبدیل شده‌اند. از یک سو، ابزارهای ویرایش تصویر مانند فتوشاپ و فیلترهای اینستاگرام به افراد اجازه می‌دهند چهره‌ای غیرواقعی از خود به نمایش بگذارند و حالا دیگر ادیت کردن تصاویر با کمک هوش مصنوعی، کاربلدی چندانی هم نمی‌خواهد! از سوی دیگر، همین پلتفرم‌ها با قدرت افشاگری بی‌سابقه خود، حقیقت را آشکار می‌کنند و همه را تبدیل به یک سری خبرنگار قهار کرده است. تصاویر طلا گلزار نمونه‌ای بارز از این تناقض است: عکس‌های منتشرشده توسط خودش که با ادیت‌های سنگین همراه بود، در کنار تصاویر واقعی گرفته‌شده توسط عکاسان، تفاوت‌های آشکاری را نشان داد. این اتفاق، بحث‌های گسترده‌ای را در شبکه‌های اجتماعی به راه انداخت و کاربران بسیاری به انتقاد از ترویج زیبایی جعلی پرداختند.

همه می‌دانیم نمایش استانداردهای غیرواقعی زیبایی، تاثیرات منفی عمیقی بر سلامت روان مخاطبان دارد. فشار ناشی از مقایسه با این تصاویر غیرواقعی، به‌ویژه در میان جوانان، منجر به کاهش اعتمادبه‌نفس و افزایش اضطراب می‌شود. در ایران که فرهنگ سلبریتی‌محور در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته، این تاثیرات به‌مراتب شدیدتر است چراکه محدودیت‌ها در ایران باعث شده که بلاگرها تبدیل به پیامبرانی نوین برای نسل جوان بشوند. شبکه‌های اجتماعی، با قدرت تحلیل و انتشار سریع اطلاعات، دیگر اجازه نمی‌دهند چنین نمایش‌هایی بدون نقد باقی بماند. در عصر دیجیتال، جایی برای ارائه هویت‌های جعلی وجود ندارد و شفافیت، به‌عنوان یک ارزش بنیادین، هرگونه دروغ را افشا می‌کند.

قوانینی برای مقابله با زیبایی جعلی

برخی کشورها برای مقابله با این پدیده، رویکردهای قانونی را در پیش گرفته‌اند. نروژ از سال ۲۰۲۱ قانونی را اجرایی کرده که اینفلوئنسرها را ملزم می‌کند در صورت استفاده از فیلتر یا ویرایش تصویر در پست‌های خود، این موضوع را به‌صراحت اعلام کنند. این قانون، که با هدف کاهش تأثیرات منفی استانداردهای زیبایی غیرواقعی بر سلامت روان طراحی شده، به کاربران کمک می‌کند تا تفاوت میان واقعیت و تصاویر دستکاری‌شده را درک کنند. در فرانسه نیز قوانین مشابهی از سال ۲۰۱۷ برای تبلیغات تجاری اعمال شده که مدل‌ها را ملزم به اعلام استفاده از فتوشاپ می‌کند. این اقدامات نشان‌دهنده تغییر معیارهای جهانی است؛ جایی که اصالت و شفافیت بیش از پیش اهمیت یافته و نمایش زیبایی جعلی، به‌عنوان یک رفتار غیراخلاقی، مورد نقد قرار می‌گیرد.

در ایران، اما هنوز چنین قوانینی وجود ندارد و بعید می‌دانم نهادی قرار باشد به این مسائل ورود کند چراکه اساسا کار بخش اعظمی از بلاگرها وجهه قانونی ندارد. اینفلوئنسرها آزادانه از فیلترها و ویرایش‌های سنگین استفاده می‌کنند و در کشوری که محدودیت‌های خاص برای جوانان آن در نظر گرفته و بدون اینکه مخاطبان از غیرواقعی بودن این تصاویر آگاه شوند؛ نسل‌ها بزرگ می‌شوند و احساس ناکافی بودن می‌کنند. این موضوع می‌تواند به حس سرخوردگی و مقایسه‌های ناسالم میان جوانان دامن بزند.

نیاز به بازتعریف هویت سلبریتی‌ها

حضور افرادی مانند طلا گلزار در جشنواره کن و نمایش تصاویر غیرواقعی ادامه راه فرهنگ سلبریتی‌محوری در ایران است که البته مختص این مرز و بوم نیست. باید گفت فرهنگ سلبریتی‌محور اغلب به ترویج ارزش‌های ظاهری و سطحی منجر شده است و محتواهایی که این روزها در جامعه محتواسازان فارسی منتشر می‌شود و بازدیدهای میلیونی به همراه دارد؛ گواه این ادعا است. این در حالی است که شبکه‌های اجتماعی با قدرتی که دارند می‌توانند تبدیل به معبدی از محتواهای فاخر و جذاب بشوند و همچنین بخاطر ماهیت افشاگری خود، این امکان را فراهم کرده‌اند که مخاطبان، واقعیت پشت تصاویر جعلی را ببینند و به نقد آن بپردازند. این تغییر پارادایم، فرصتی است برای بازتعریف نقش سلبریتی‌ها و اینفلوئنسرها؛ افرادی که باید به جای تکیه بر زیبایی جعلی، با ارائه محتوای معنادار و اصیل، تأثیر مثبت‌تری بر جامعه بگذارند.

حضور اینفلوئنسرها در جشنواره کن و نمایش تصاویر غیرواقعی، مانند آنچه در مورد طلا گلزار شاهد بودیم، هشداری جدی رای فرهنگ دیجیتال امروز است. در جهانی که حقیقت با کلیک‌ها پیدا می‌شود دیگر جایی برای پنهان شدن پشت فیلترها و ویرایش‌های سنگین وجود ندارد. در نهایت، سواد رسانه‌ای مخاطبان نقشی تعیین‌کننده دارد؛ هرچه کاربران مهارت بیشتری در تشخیص و نقد تصاویر دستکاری‌شده پیدا کنند، بازار «زیبایی جعلی» کوچک‌تر می‌شود. از سوی دیگر، اینفلوئنسرها اگر به‌جای اتکا به فیلتر و فتوشاپ، سرمایه اجتماعی خود را بر اصالت و محتوای ارزشمند بنا کنند، نه‌تنها اعتماد بلندمدت مخاطب را به دست می‌آورند، بلکه در تحول مثبت فرهنگ دیجیتال نیز سهیم خواهند بود.

آرش پارساپور