درباره «در سایه سرو» برنده دیشب اسکار/ نگاه انسانی در قالب دوبعدی

به گزارش فیلم نت نیوز، اسکار به عنوان مهمترین جایزه سینمایی سال شامل بخش‌های متعددی است که یکی از آنها اسکار بهترین انیمیشن کوتاه است. آثاری گاه درخشان که در آن ایده و خلاقیت در اجرا حرف اول و آخر را زده و در آخر به تکنیک منتهی می‌شود. انیمیشن نوزده دقیقه‌ای «در سایه سرو» ساخته مشترک شیرین سوهانی و حسین ملایمی یکی از همین دسته آثار است که نخستین اسکار انیمیشن کوتاه تاریخ سینمای ایران را به دست آورده و ویترین خارجی سینمای ایران را غنی‌تر کرد.

این انیمیشن دوبعدی که زمان طولانی‌ای برای ساخت آن صرف شده، داستان مرد ناخدایی است که به هنگام جنگ آسیب روحی و روانی زیادی دیده و همچنان پس از گذشت سال‌ها درگیر اختلال پس از سانحه است. او که در خانه محقر رو به دریا همراه دخترش زندگی می‌کند، روزی با نهنگی به گل نشسته در ساحل مواجه می‌شود؛ نقطه عطف اول فیلمنامه که پس از بهم ریختگی صبحگاه پدر قرار داده شده و قصه را وارد فضای متفاوتی می‌کند. نهنگ عامل کلیدی تغییر در زندگی یکنواخت پدر و دختر است که به خوبی قصه را پیش می‌برد آن هم با دو شخصیت کاملا متفاوت که کشمکش‌های زیادی با یکدیگر دارند. پدر، امید چندانی به نجات نهنگ ندارد و پس از اندکی تلاش بی‌خیال می‌شود اما دختر همچنان ایمان به نجات دارد. درست قرینه ماندن دختر کنار پدر در همه سال های گذشته و امیدی که همچنان به بهبود حال پدر دارد. برای رسیدن به این حس و حال تنها کافی است به دستمال‌های خیس رنگ و وارنگ روی بدن نهنگ نگاه کنید که جلوه بصری کودکانه‌ای هم دارد.

جنگ به عنوان پدیده‌ای هولناک در پرده دوم فیلم خود را به رخ کشیده و بخشی از آنچه که بر پدر گذشته را به تصویر می‌کشد. به این ترتیب، تکه‌ای از لایه‌های درونی او برای تماشاگر نمایان شده و همذات‌پنداری بیشتری با او صورت می‌گیرد. کنشمندی پدر به این بخش سروشکل جذاب‌تری بخشیده و قصه را به سمت نقطه عطف دوم پیش می‌برد جایی که سرانجام نهنگ وارد آب شده اما همچنان بندهای روی بدن‌اش بسته باقی مانده است. در عین حال، کارگردان‌های این انیمیشن در این بخش عالی عمل کرده و هیجان خوبی به کارشان بخشیده‌اند و سپس آرامشی را با تکیه بر پدر و دختر جوان خلق می‌کنند که احوال خوبی برای تماشاگر رقم می‌زند. نگاه انسانی فیلمساز همان برگ برنده‌ای است که در اسکار به کارش آمده و موفقیتش را رقم زده است.

تکنیک دوبعدی که این روزها کمتر فیلمسازی به سراغ آن می‌رود، شیوه‌ای مناسب برای روایت قصه «در سایه سرو» بوده و کاملا در خدمت محتوای داستان قرار دارد. در عین حال، سادگی‌اش نیز به محصولات قدیمی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان پهلو می‌زند. همچنین باید به موسیقی اندک و کاملا به اندازه کار اشاره کرد که در این انیمیشن فاقد دیالوگ کارکردی فراتر از موسیقی صرف پیدا می‌کند.

«در سایه سرو» برای هزارمین بار ثابت می کند آنچه که سینما را زنده نگه داشته و  طراوت آن را حفظ کرده، سادگی، خلاقیت و ایده های هوشمندانه است که نیازی هم به هزینه های هنگفت ندارد.

محمد جلیلوند

ویدیوی لحظه برنده شدن «در سایه سرو» در اسکار