«سودابه»: یک درام روانشناسانه جذاب

به گزارش فیلم نت نیوز، سینمای وحشت با وجود آن که یکی از ژانرهای پایه و دیرپای سینمای جهان شناخته می‌شود اما یکی از بکرترین ژانرها در سینمای ایران به حساب می‌آید. چرا که از یک سو، علاقمندان این گونه سینمایی چندان علاقه‌ای به تماشای نمونه‌های وطنی آن نداشته و از سوی دیگر، فیلمنامه‌نویسان نیز به ندرت توانایی خلق قصه‌های جذاب با تکیه بر نشانه‌های بومی در این باب را دارند. به همین خاطر هم گاه فیلمسازان علاقمند به این حوزه، سراغ ژانرهای نزدیک به وحشت رفته و ترکیب متفاوتی می‌سازند.

درام‌های روان‌شناسانه شاخص‌ترین آنها به حساب می‌آیند که اندک مولفه‌های مشترک با هارورها داشته و قابلیت ترکیب دارند. شاخص‌ترین فیلمساز ایرانی که دست به تجربه‌هایی در این رابطه زده و علاقه فراوانی هم به مولفه‌های روانشناسانه دارد، محمدعلی سجادی است. فیلمساز کهنه‌کار سینمای ایران که از ابتدای دهه شصت با فیلم سینمایی «بازجویی یک جنایت» وارد سینمای ایران شده و این روزها هم فیلم «سودابه» را در فهرست اکران آنلاین پلتفرم فیلم‌نت دارد.

سجادی که علاقه زیادی به خلق معما در بستر روانشناسی دارد، در آخرین ساخته سینمایی خود قصه دختر جوانی به نام سودابه را به تصویر کشیده که پس از ازدواج با مهرداد روانه خانه پدری او برای آغاز زندگی مشترک می‌شود. سجادی که بر پیشانی عنوان‌بندی فیلم خود تیتر براساس یک خبر را گذاشته، در ده دقیقه نخست ذهن تماشاگر را به سمت مولفه‌های ژانر وحشت برده و خیلی زود نقطه عطف نخست را رقم می‌زند. جایی که تعادل روانی سودابه بهم خورده و در خانه قدیمی پدری مهرداد جن و روح می‌بیند! موضوعی که به مرکز ثقل پرده نخست فیلم تبدیل شده و تماشاگر را کنجکاو تماشای ادامه آن می‌کند.

مولفه‌هایی که فیلمساز در این بخش به کار گرفته، همان مولفه های آشنای سینمای وحشت همچون: روح خواهر کوچک مهرداد که در چاه کنار حوض افتاده و مرده و نیز گربه سیاهی که چشمانش در تاریکی برق می‌زند، است. حتی کلاغ مرد‌ه‌ای که در راه آب کنار حوض افتاده و نیز بچه‌ای که سودابه در شکم دارد و ذهن تماشاگر فیلم بین‌تر را به طرف بچه رزمری رومن پولانسکی می‌برد.

سجادی در نیمه میانی و با یک پرش کوتاه زمانی، قصه خود را جلو برده و در مهمانی خانه جدید سودابه، نقطه عطف اصلی را رقم می‌زند که مسیر فیلم را کاملا عوض می‌کند؛ از یک فیلم متعلق به ژانر وحشت به سمت درامی روانشناسانه که تماشاگر را بر سر یک دوراهی قرار می‌دهد. مرگ مادر مهرداد در تنهایی خانه قدیمی، عطف دیگری است که قصه را وارد فاز تازه‌ای می‌کند. آناهیتا همسر سیاوش برادر سودابه، در این بخش پررنگ‌تر شده و از حاشیه به متن وارد می‌آید. همین طور مهرداد که وابستگی عمیق به مادر، شخصیت‌اش را دستخوش تغییرات اساسی کرده و زندگی زناشویی‌اش با سودابه را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهد. بازگشت سودابه به وضعیت ابتدای فیلم و برهم ریختن روح و روان او، زمینه را برای ورود فیلم به پرده پایانی و باز شدن گره‌ها فراهم می‌کند. جایی که سجادی با مهارت قصه را پیش برده و به آخر می‌رساند.

این فیلمساز کهنه‌کار که فیلمنامه «سودابه» هم نوشته اوست، در پرداخت شخصیت‌ها هم به سبک درام‌های روانشناسانه عمل کرده و روی احوالات درونی شخصیت‌ها و لایه‌های زیرین آن کار کرده است. به ویژه قهرمان فیلم و مهرداد که ویژگی‌های لازم برای محور قرار گرفتن را دارند. هر چند که در رابطه با شخصیت‌های مکمل همچون: سیاوش و پدرش این ریزه‌کاری و دقت را به خرج نداده و صرفا به خلق تیپ‌های آشنا بسنده کرده است. سجادی به شهادت کارنامه سینمایی‌اش، مسلط بر وجوه تکنیکال سینما بوده و از آن به شکل مطلوبی برای شکل دادن به داستان‌های خود بهره می‌گیرد؛ از تصویر و صدا تا موسیقی متن و طراحی صحنه. کاری که در «سودابه» نیز انجام داده و تماشاگران را مقهور آن می‌کند. هر چند که سجادی می‌توانست با بی‌رحمی بیشتری با راش‌های فیلم مواجه شده و ریتم بهتری به آن ببخشد.

در فیلم‌هایی از این جنس، عموما فیلمساز به طرف چهره‌های پولساز و گیشه‌پسند نرفته و توانایی بازیگر در ارائه شخصیتی پیچیده و تودرتو را ملاک قرار می‌دهد. کاری که سجادی نیز انجام داده و ساناز سعیدی را برای ایفای نقش سودابه انتخاب کرده است. انتخاب هوشمندانه‌ای که کیفیت نهایی فیلم را چند پله‌ای بالاتر برده و شمایل باورپذیرتری به نقش بخشیده است.

«سودابه» برای دوستداران درام‌های متکی بر حوزه روانشناسی که در عین حال آغشته به مولفه‌های ژانر وحشت باشد، گزینه مناسبی برای تماشا به حساب می‌آید.

محمد جلیلوند

سودابه در سینما آنلاین فیلم نت