فیلم‌های فانتزی و ماوراءالطبیعه: دنیایی از جادو و اسرار

به گزارش فیلم‌نت نیوز، از نظر فنی، هر فیلمی را که موضوع و تم عجیب و غریب و غیرواقعی داشته باشد، می‌توان «فیلم فانتزی» در نظر گرفت. با این تعریف، همه فیلم‌هایی که در آنها جادو، هیولا و سفر در زمان نقش دارند و همینطور اکثر فیلم‌های ابرقهرمانی و انیمیشنی را می توان جزو این دسته به شمار آورد و آنها را فیلم‌های فانتزی خواند. این تعریف کلی بی شک اشتباه نیست، با این حال مخاطب سینما را ممکن است دچار سردرگمی ‌کند. بعضا عده ای قدرت تمییز آثار فانتزی از آثار علمی تخیلی را ندارند. شاید برخی بپرسند پس فرق این دو چیست؟ فیلم های علمی تخیلی (معمولا) آینده‌نگر هستند و آینده را مورد بررسی و واکاوی قرار ‌می‌دهند دنیایی که توسط پیشرفت فناوری ممکن شده است مانند شاهکارهایی چون «بلید رانر» یا «۲۰۰۱ یک اودیسه فضایی» در حالی که در فیلم‌های فانتزی توجه روی دنیایی است که در آن قدرت های موجود ناشی از جادو است مانند فیلم «ارباب حلقه‌ها» یا انیمه «قلعه متحرک هاول» و …که علم در آنها نقشی ندارد.

در این مطلب بهترین فانتزی‌های تاریخ سینما که عناصر اصلی‌شان جادو، اسطوره‌شناسی و…است، فهرست شده اند که در ادامه آنها را با هم می‌خوانیم.

۱-ادوارد دست قیچی Edward Scissorhands

فیلم فانتزی عاشقانه گوتیک آمریکایی «ادوارد دست قیچی» محصول سال ۱۹۹۰ به کارگردانی تیم برتون که از حضور بازیگرانی چون جانی دپ، وینونا رایدر، دایان ویست، وینسنت پرایس و آلن آرکین بهره می‌برد. «ادوارد دست قیچی» داستان یک شبه انسان است که به صورت ناتمام ساخته شده و به جای دست دارای تیغه‌های قیچی است. ادوارد که توسط یک خانواده به سرپرستی گرفته شده است عاشق دختر نوجوان آن خانواده می‌شود. قصه «ادوارد دست قیچی» به نظر می رسد در مرز میان داستان علمی تخیلی و فانتزی می گذرد. فیلم از قصه فرانکنشتاین الهام گرفته است و البته مشخص است که داستانش بیش از آنکه علمی باشد فانتزی و جادویی است.

۲-مهر هفتم The Seventh Seal

در نگاه اول شاید عجیب باشد اینکه در این فهرست یک فیلم از اینگمار برگمان کارگردان افسانه‌ای سوئدی حضور دارد. «مهر هفتم» فیلم فانتزی تاریخی برگمان محصول سال ۱۹۵۷ است که داستان سفر اکتشافی یک شوالیه قرون وسطایی در دوران مرگ سیاه در دانمارک را روایت می‌کند. این فیلم که بیشتر به واسطه صحنه بازی شطرنج بین دو کاراکتر شوالیه و مرگ به یاد آورده ‌می‌شود یکی از آثار مطرح دنیای فیلم‌های فانتزی ماورالطبیعه به شمار ‌می‌آید. «مهر هفتم» البته برخلاف دیگر فیلم‌های مطرح این ژانر لحنی بسیار تیره دارد. این ساخته برگمان در سال ۱۹۵۷در جشنواره کن برنده جایزه ویژه هیات داوران شد.

۳-اكسكاليبور Excalibur

اكسكاليبور (شمشير شاه آرتور) بازگویی قصه افسانه‌ای شاه آرتور و شوالیه‌های میز گرد است. در این فیلم حماسی فانتزی نایجل تری، هلن میرن، لیام نیسون و پاتریک استوارت نقش آفرینی کرده‌اند. کارگردان این فیلم جان بورمن در ابتدا ‌می‌خواست رمان فانتزی «ارباب حلقه‌ها» را اقتباس کند. با این حال آن پروژه به سرانجام نرسید و او تصمیم گرفت فیلمی را بر اساس رمان عاشقانه قرن پانزدهمی «مرگ آرتور» کارگردانی کند. «اكسكاليبور» توانست موفقیت عظیمی به دست آورد و طرفداران زیادی پیدا کند به طوری که چندین فیلم مستند درباره نحوه تولید این فیلم ساخته شد.

۴-ارباب حلقه‌ها The Lord of the Rings

مجموعه حماسی ماجراجویی فانتزی «ارباب حلقه‌ها» احتمالا یکی از مهم‌ترین و مشهورترین اقتباس‌های ادبی فانتزی دنیای سینما است که در آن جادو و فضای فانتزی نقش مهمی را ایفا ‌می‌کند. در «ارباب حلقه‌ها»  آینده تمدن بشر در گروی یک حلقه است، حلقه ای که برای قرن‌ها گم شده است و نیروهای قدرتمندی بی امان در جستجوی یافتن آن هستند. سرنوشت اما این حلقه را در دستان هابیتی جوان به نام فرودو (با بازی ایلایجا وود) قرار داده است. این مجموعه مشهور سینمایی با اقتباس از اثر جی آر آر تالکین توسط پیتر جکسون ساخته شده است. فیلمی که به اعتقاد اغلب منتقدان و علاقه‌مندان سینما به عنوان یکی از بزرگترین و تاثیرگذارترین سه گانه‌های تاریخ شناخته می‌شود. «ارباب حلقه‌ها» یک موفقیت مالی بزرگ نیز به شمار می آید و یکی از پردرآمدترین سری فیلم‌های تمامی دوران ها لقب گرفته است فیلمی که بیش از ۲.۹ میلیارد دلار در سراسر جهان فروش داشته است و کل مجموعه آن برنده ۱۷ جایزه اسکار از ۳۰ نامزدی این جایزه شده است.

۵- ماهی بزرگ Big Fish

«ماهی بزرگ» یک فیلم فانتزی دیگر از تیم برتون که بر اساس کتاب سال ۱۹۹۸ دنیل والاس ساخته شده است. این فیلم از یک تم مشترک ژانر فانتزی استفاده ‌می‌کند؛ مرد جوانی سعی دارد واقعیت داستان زندگی پدر در حال مرگش را از جادو و خیال تمییز دهد. در این ساخته تیم برتون، ایوان مک گرگور، آلبرت فینی، جسیکا لانگ، هلنا بونهام کارتر، ماریون کوتیار، استیو بوشمی و دنی دویتو ایفای نقش کرده‌اند. «ماهی بزرگ» از آن دست فیلم‌هایی است که از هر چیزی همچون جادوگری، سیرک‌، سفر در زمان، شهر افسانه‌ای و… مقداری در خود دارد. در قصه این فیلم می خوانیم هنگامی که ادوارد بلوم (آلبرت فینی) بیمار می‌شود، پسرش، ویلیام با او همسفر می شود. ویلیام رابطه تاریکی با ادوارد دارد زیرا پدرش همیشه داستان‌های اغراق‌آمیز درباره زندگی‌اش تعریف می‌کند و ویلیام فکر می‌کند که هرگز حقیقت را از وی نشنیده است. ادوارد در کل داستان حتی در بستر مرگ هم حکایت‌های خارق العاده و عجیب و غریبی را تعریف می‌کند.

۶- شکل آب The Shape of Water

فیلم فانتزی رمانتیک «شکل آب» محصول سال ۲۰۱۷ به کارگردانی و تهیه‌کنندگی گی‌یرمو دل تورو و نویسندگی دل تورو و ونسا تیلور که از حضور بازیگرانی چون سالی هاوکینز، مایکل شانون، ریچارد جنکینز و اکتاویا اسپنسر بهره می‌‎برد. داستان این فیلم فانتزی در سال ۱۹۶۲ در بالتیمور ایالت مریلند می‌گذرد، الیزا اسپوزیتو که در کودکی با زخم‌هایی روی گردنش در کنار رودخانه رها شده است و اکنون لال است و از طریق زبان اشاره با دیگران ارتباط برقرار می‌کند در طول جنگ سرد به عنوان نگهبان در یک آزمایشگاه دولتی مخفی در بالتیمور کار ‌می‌کند و زندگی بسیار معمولی در آپارتمانی بالای یک سالن سینما دارد. او حالا در محل کارش عاشق یک موجود دوزیست انسان نمای اسیر و گرفتار می‌شود و تصمیم ‌می‌گیرد به این موجود کمک کند تا از دست یک سرهنگ شرور فرار کند. «شکل آب» در سال ۲۰۱۷ در نودمین دوره جوایز اسکار برنده جایزه اسکار بهترین فیلم و بهترین کارگردانی شد.

۷- هزارتوی پن Pan’s Labyrinth

فیلم فانتزی «هزارتوی پن» محصول ۲۰۰۶ به نویسندگی و کارگردانی گی‌یرمو دل تورو است. داستان این فیلم در تابستان ۱۹۴۴ در اسپانیا در اوایل دوره فرانکو می گذرد و حوادث درون فیلم مربوط به سه سال پس از جنگ داخلی اسپانیا است. در «هزارتوی پن» دنیای واقعی با دنیایی اسطوره‌ای در هم آمیخته می‌شود. شغل ناپدری دختر بچه‌ای به نام اوفلیا شکار مخالفان ژنرال فرانکو است، در حالی که مادر باردار اوفلیا نیز به شدت بیمار است. در این بین اوفلیا با چندین موجود عجیب و جادویی و اسطوره‌ای ملاقات می کند و به دنیای آنها راه پیدا می‌کند. از «هزارتوی پن» به عنوان تحسین شده ترین فیلم تاریخ جشنواره کن یاد می‌شود این فیلم در اتفاقی بی‌سابقه در جشنواره کن سال ۲۰۰۶ به مدت ۲۲ دقیقه به صورت ایستاده تشویق شد.

۸-قلعه متحرک هاول Howl’s Moving Castle

«قلعه متحرک هاول» انیمه فانتزی ژاپنی به نویسندگی و کارگردانی هایائو میازاکی محصول ۲۰۰۴ است که بر اساس رمانی به همین نام نوشته سال ۱۹۸۶ نویسنده بریتانیایی دایانا وین جونز ساخته شده است. داستان این انیمه در یک سرزمین پادشاهی تخیلی در اوایل قرن بیستم ‌می‌گذرد سرزمینی که در آن جادو در دوره جنگ با حکومت پادشاهی رواج دارد. «قلعه متحرک هاول» داستان شخصیتی به نام سوفی است که توسط جادوگری که وارد مغازه او شده است تبدیل به یک زن مسن می‌شود.

سوفی به دنبال شکستن نفرین، خانه را ترک ‌می‌کند و در حومه شهر به راه ‌می‌افتد. او با یک مترسک زنده آشنا ‌می‌شود که او را به قلعه متحرک هاول هدایت ‌می‌کند. میازاکی این انیمه را تحت تاثیر مخالفت با حمله سال ۲۰۰۳ ایالات متحده آمریکا به عراق ساخت و آن را مملو از مضامین ضد جنگ کرد.

محمدامین شکاری