معرفی انواع کیفیت فیلم و راهنمای انتخاب بهترین نسخه

به گزارش فیلم نت نیوز، تماشای فیلم و سریال زمانی لذت‌بخش است که بتوانید بهترین کیفیت را متناسب با دستگاه و اینترنت خود انتخاب کنید اما تنوع بالای رزولوشن‌ها و نسخه‌های انتشار، بسیاری از کاربران را هنگام دانلود و پخش دچار سردرگمی می‌کند. نتیجه آن هم معمولا اتلاف حجم اینترنت، افت کیفیت تصویر یا انتخاب اشتباه نسخه است. اگر می‌خواهید همیشه بهترین نسخه را بدون سردرگمی پیدا کنید، شناخت کیفیت‌ها و تفاوت آن‌ها کاملا ضروری است.

به طور کلی، کیفیت یک فیلم بر اساس دو عامل اصلی تعیین می‌شود: رزولوشن که نشان‌دهنده تعداد پیکسل‌های موجود در تصویر است و نسخه انتشار که منبع تولید و درجه فشرده‌سازی فایل را مشخص می‌کند. هرچه تعداد پیکسل‌ها بیشتر و منبع فیلم به نسخه اصلی نزدیک‌تر باشد، کیفیت نهایی تصویر و صدا بهتر خواهد بود.

رزولوشن، معیار وضوح تصویر

رزولوشن فیلم به تعداد پیکسل‌هایی اشاره دارد که برای نمایش تصاویر به کار می‌رود و معمولا به صورت عرض در ارتفاع تصویر نمایش داده می‌شود. افزایش رزولوشن وضوح و جزئیات تصویر را به طرز چشمگیری بالا می‌برد. رزولوشن‌های متداول فیلم‌ها به ترتیب صعودی عبارتند از:

۱. ۳۶۰P (Low Definition – LD)

این رزولوشن با ابعاد ۶۴۰ در ۳۶۰ پیکسل، یکی از پایین‌ترین استانداردهای تصویری دیجیتال است. این کیفیت برای ویدئوهای کوتاه، کلیپ‌های آموزشی، ویدیوی شبکه‌های اجتماعی یا در شرایطی که سرعت اینترنت بسیار ضعیف است، مناسب است؛ چرا که نیاز به پهنای باند و منابع پردازشی بسیار کمی دارد.

۲. ۴۸۰P (Standard Definition – SD)

رزولوشن ۴۸۰P (معمولا ۷۲۰×۴۸۰ یا ۸۵۲×۴۸۰ پیکسل) کمترین وضوحی است که به صورت مرسوم برای دانلود فیلم پیشنهاد می‌شود. کیفیت ویدئوهای با این رزولوشن خیلی بالا نیست اما حجم پایین‌تری دارند و تنها برای نمایشگرهای کوچک یا در صورت محدودیت شدید حجم اینترنت توصیه می‌شوند. این استاندارد پایه تکنولوژی تلویزیون‌های قدیمی و DVD‌ها بوده است.

۳. ۷۲۰P (High Definition – HD)

این رزولوشن که به نام HD شناخته می‌شود، دارای ابعاد ۱۲۸۰ در ۷۲۰ پیکسل است و نسبت تصویر ۱۶:۹ دارد. ویدئوهای HD برای نمایشگرهای Full HD کیفیت مناسبی دارند و برای کاربرانی که گوشی یا لپ‌تاپ با وضوح HD دارند یا می‌خواهند حجم کمی برای دانلود صرف کنند، بهترین انتخاب محسوب می‌شود. ۷۲۰P معمولا به عنوان یک کیفیت تصویری مقبول برای مصارف خانگی و غیرحرفه‌ای شناخته می‌شود.

۴. ۱۰۸۰P (Full High Definition – FHD)

رزولوشن ۱۰۸۰P که با نام FHD شهرت دارد، مرسوم‌ترین و پرکاربردترین رزولوشن موجود در بازار است. این کیفیت دارای ابعاد ۱۹۲۰ در ۱۰۸۰ پیکسل است و بیشترین سازگاری را با دستگاه‌های مختلف از جمله تلویزیون‌ها، لپ‌تاپ‌ها و موبایل‌ها برقرار می‌کند. این ویدئوها در کنار رزولوشن بسیار خوب، حجم مناسبی هم دارند و اغلب به عنوان بهترین کیفیت فیلم برای تماشای عادی شناخته می‌شوند.

۵. ۱۴۴۰P (Quad High Definition – QHD یا ۲K)

رزولوشن ۱۴۴۰P با ابعاد ۲۵۶۰ در ۱۴۴۰ پیکسل، وضوحی بین FHD و ۴K است. این رزولوشن وضوحی دو برابری نسبت به FHD دارد و در برخی از نمایشگرهای پیشرفته گوشی و لپ‌تاپ استفاده می‌شود. دانلود فیلم با این رزولوشن برای نمایشگرهایی که خود دارای وضوح QHD یا ۴K هستند، پیشنهاد می‌شود.

۶. ۲۱۶۰P (Ultra High Definition – UHD یا ۴K)

این رزولوشن که با نام ۴K شناخته می‌شود، دارای ابعاد ۳۸۴۰ در ۲۱۶۰ پیکسل است و چهار برابر FHD وضوح دارد. ۴K به نوعی بهترین کیفیت مرسوم در جهان به حساب می‌آید اما حجم فیلم‌های موجود با این رزولوشن بسیار بالا است و تنها در صورتی دانلود آن توصیه می‌شود که تلویزیون یا مانیتور ۴K داشته باشید. ویدئوهای ۴K به‌خصوص در نمایشگرهای بزرگ، تجربه تماشای سینمای خانگی با جزئیات فوق‌العاده را ارائه می‌دهند. برای پخش روان محتوای ۴K نیاز به سیستم قوی با پشتیبانی از کدک‌های سخت‌افزاری جدید (مانند HEVC یا AV1) و همچنین سرعت اینترنت بالا دارید.

۷. ۴۳۲۰P (۸K)

رزولوشن ۴۳۲۰P که نام دیگر آن ۸K است، دارای ابعاد ۷۶۸۰ در ۴۳۲۰ پیکسل و ۱۶ برابر وضوح Full HD است. این وضوح یکی از بالاترین وضوح‌های ویدئویی موجود به شمار می‌رود اما هنوز چندان مرسوم نیست و نمایشگرهای کمی آن را پشتیبانی می‌کنند. این کیفیت عمدتا برای تولیدات سینمایی حرفه‌ای و تلویزیون‌های آینده طراحی شده است.

نسخه‌های انتشار فیلم (Release Types)

علاوه بر رزولوشن، کیفیت نهایی یک فیلم تا حد زیادی به منبعی که فیلم از آن تهیه شده و میزان فشرده‌سازی اعمال شده بر آن (انکود) بستگی دارد. نسخه‌های فیلم به ترتیب از کمترین کیفیت به بالاترین کیفیت عبارتند از:

کیفیت‌های پایین و نسخه‌های اولیه (سینمایی)

این نسخه‌ها معمولا اولین مواردی هستند که از یک فیلم جدید منتشر می‌شوند و کیفیت بسیار پایینی دارند:

CAM (Camera) / HDCAM:

این نسخه که به کیفیت پرده‌ای نیز معروف است، معمولا اولین نسخه‌ای است که از یک فیلم جدید منتشر می‌شود. در این حالت، فیلم توسط دوربین‌های دیجیتال یا موبایل توسط افراد در سالن سینما ضبط شده است. به دلیل ضبط از روی پرده و با استفاده از میکروفون خود دوربین کیفیت تصویر پایین، تاریک و اغلب لرزان است. کیفیت صدا نیز مطلوب نیست و نویز و صدای تماشاگران (مانند قهقهه در فیلم‌های کمدی) در آن شنیده می‌شود. تماشای فیلم در این کیفیت اصلا توصیه نمی‌شود.

TS (Telesync) / HDTS:

این نسخه از لحاظ کیفیت تصویر تقریبا شبیه CAM است. تفاوت اصلی آن این است که صدا از یک منبع خارجی باکیفیت بهتر (معمولا هدفون مخصوص در صندلی سینما) ضبط شده و روی تصویر سینک می‌شود. گاهی اوقات این نسخه‌ها در سالن خالی یا از پنجره اتاقک آپاراتچی و با دوربین‌های حرفه‌ای‌تر ضبط می‌شوند که لرزش کمتری دارد اما کیفیت تصویر همچنان ضعیف است.

TC (Telecine):

این نسخه دیجیتالی است که مستقیما از نوار اصلی فیلم (نوار آپارات) تهیه می‌شود. از لحاظ تئوری کیفیت صدا و تصویر باید مناسب باشد و نسبت طول به عرض (Aspect Ratio) کاملا صحیح است اما کیفیت آن بسته به نوع دستگاه تبدیل آنالوگ به دیجیتال و مهارت فردی که با آن کار می‌کند، نوسان دارد و امروزه کمتر رواج دارد.

SCR (Screener) / DVDSCR:

این نسخه‌ها پیش از اکران عمومی یا انتشار نهایی، بر روی نوار VHS یا دیسک DVD برای منتقدان، مراکز فرهنگی یا اعضای آکادمی فرستاده می‌شوند. مشکل اصلی این نسخه‌ها وجود یک پیام هشداردهنده کپی‌رایت (واترمارک) روی تصویر است که معمولا کدر یا محو می‌شود و حتی در بعضی لحظات، فیلم به صورت سیاه و سفید نمایش داده می‌شود. کیفیت تصویر آن متوسط رو به خوب است.

R5 (Region 5):

این نسخه مربوط به DVDهایی است که زودتر از مناطق دیگر برای منطقه ۵ (شامل روسیه، هند و بخش‌هایی از آفریقا و آسیا) منتشر می‌شوند. کیفیت تصویر آن شبیه DVDRip است اما چون زبان دی‌وی‌دی‌های این منطقه انگلیسی نیست، صدای انگلیسی به صورت جداگانه ضبط شده و روی فیلم سینک می‌گردد.

کیفیت‌های متوسط (رسانه‌های استاندارد و پخش تلویزیونی)

DVDRip:

این نسخه مستقیما از دیسک DVD نهایی که وارد بازار می‌شود، ریپ شده است. کیفیت DVDRip پایین است و معمولا از رزولوشن ۴۸۰P استفاده می‌کند و حجم پایینی دارد. این نسخه برای فیلم‌های قدیمی مناسب است و به طور کلی از کیفیت‌های اولیه سینمایی (مثل CAM) بسیار بهتر است.

TVRip:

در این نسخه فیلم‌ها با استفاده از کارت کپچر از روی آنتن‌های آنالوگ تلویزیون ضبط می‌شوند. این کیفیت نسبت به HDTV پایین‌تر است و معمولا دارای لوگوی شبکه و زیرنویس‌های تبلیغاتی است.

HDTV:

این نسخه از خروجی تلویزیون‌های دیجیتال با وضوح بالا (HD) تهیه می‌شود. کیفیت HDTV مناسب و رضایت‌بخش است و در بسیاری از موارد از DVDRip بالاتر است. با این حال حاوی لوگوی شبکه پخش‌کننده و زیرنویس‌های تبلیغاتی کنار تصویر است. بسیاری از سریال‌ها ابتدا در این نسخه در دسترس قرار می‌گیرند.

کیفیت‌های بالا (منابع آنلاین و دیسک‌های نوری)

این نسخه‌ها بهترین گزینه‌ها برای تماشای فیلم با وضوح بالا در خانه هستند:

WEBRip:

این نسخه‌ها از سرویس‌های آنلاین استخراج می‌شوند اما به دلیل انکود شدن مجدد، کیفیت آن‌ها در مقایسه با WEB-DL مقداری کاهش پیدا می‌کند. با این وجود، کیفیت تصویر و صدای مناسبی دارند و قابل قبول هستند.

WEB-DL (Web Download):

این نسخه یکی از مرسوم‌ترین و محبوب‌ترین نسخه‌ها است و مستقیما از سرویس‌های استریم آنلاین (مانند نتفلیکس، آیتونز، آمازون و…) بدون انکود مجدد استخراج می‌شود. WEB-DL فاقد هرگونه واترمارک، لوگو، زیرنویس و تبلیغات است و کیفیت صدا و تصویر بسیار خوبی دارد. این نسخه تقریبا بعد از کیفیت‌های بلوری، بهترین انتخاب برای تماشا به شمار می‌رود. معمولا قبل از اینکه نسخه‌های بلوری در دسترس قرار بگیرند، این نسخه منتشر می‌شود.

BRRip (Blu-ray Rip):

این نسخه به صورت رسمی توسط سازنده منتشر نمی‌شود و معمولا توسط کاربران حرفه‌ای از روی نسخه BDRip استخراج می‌شود. کیفیت تصویر و صدای بسیار خوبی دارد اما مقداری پایین‌تر از BDRip است. مزیت اصلی این نسخه، حجم کمتر آن (معمولا حدود ۲ گیگابایت) نسبت به BDRip و Blu-Ray است.

BDRip (Blu-ray Disc Rip):

این نسخه بهترین کیفیت ممکنی است که برای پخش در شبکه‌های خانگی تولید می‌شود و مستقیما از دیسک‌های بلوری ریپ می‌شود. از نظر کیفیت تفاوت چندانی با نسخه خام بلوری ندارد اما فریم ریت پایین‌تری دارد و فشرده‌سازی بیشتری روی آن اعمال شده تا حجم فایل کاهش یابد (معمولا ۲ تا ۵ گیگابایت). کیفیت تصویر و صدای این نسخه بسیار عالی است.

Blu-Ray:

کیفیت Blu-Ray بالاترین کیفیت فیلم ممکن است و از ریپ کردن فیلم‌های دیسک Blu-Ray خام به دست می‌آید. این ویدئوها دارای فریم ریت بسیار بالا، رزولوشن عالی (معمولا ۱۰۸۰P یا ۴K) و کیفیت صدای بی‌نظیری هستند. حجم این نسخه‌ها بسیار بالا (بین ۱۲ تا ۱۸ گیگابایت) است و مشاهده آن‌ها بر روی تلویزیون و نمایشگرهای بزرگ بسیار لذت‌بخش است و بهترین تجربه سینمای خانگی را فراهم می‌کند.

مفاهیم فنی مکمل

انکود (Encode) به چه معناست؟

انکود به فرآیند تبدیل یا فشرده‌سازی ویدئو به یک فرمت دیجیتال خاص یا کدگذاری آن به یک فرمت فشرده‌سازی مشخص اشاره دارد. از آنجا که فیلم‌ها و سریال‌ها از منابع مختلفی استخراج می‌شوند، نیاز به پردازش و تنظیم دارند تا به بهترین شکل ممکن تنظیم شوند و خروجی باکیفیت و با حجم بهینه حاصل شود. به سازمانی یا فردی که این تنظیمات را انجام می‌دهد، انکودر می‌گویند. انکودرهای مشهوری مانند MkvCage، Ganool، ShaAniG و PSA نسخه‌هایی با کیفیت بهتری را منتشر می‌کنند.

کدک X265 یا HEVC

مفهوم x265 مربوط به کدک ویدئوها و فناوری فشرده‌سازی آن‌ها است که با نام HEVC نیز شناخته می‌شود. این فناوری باعث می‌شود که حجم فیلم‌ها به شکل قابل توجهی کاهش پیدا کند، درحالی که کیفیت و گستره رنگی مقداری بیشتر شود. بنابراین، دانلود فیلم با این کدک به معنای صرف حجم اینترنت کمتر و مشاهده تصویر باکیفیت‌تر است. هرچند، توجه داشته باشید که برای پخش روان این نسخه‌ها، به یک سیستم پردازشی (تراشه یا کارت گرافیک) قوی‌تر نیاز دارید.

فرمت‌های ویدیویی رایج

فرمت ویدیویی تعیین می‌کند که فیلم در چه قالبی ذخیره شده و از چه روش فشرده‌سازی استفاده می‌کند:

• MP4: یکی از پرکاربردترین فرمت‌ها است که از فشرده‌سازی بالا (مانند H.264 یا H.265) و کیفیت بصری عالی برخوردار است. به دلیل سازگاری بالا با اکثر دستگاه‌ها، محبوبیت زیادی دارد.
• MOV: توسعه یافته توسط شرکت اپل که عمدتا بر روی دستگاه‌ها و سیستم‌های عامل اپل پشتیبانی می‌شود و اغلب در صنعت سینما و تولید محتوا به کار می‌رود.
• AVI: توسط مایکروسافت توسعه داده شده است. فرمتی انعطاف‌پذیر است اما اغلب حجم بسیار بزرگی دارد و ممکن است مشکلات سازگاری کدک داشته باشد.
• WebM: فرمتی باز است که برای فایل‌های ویدیویی در وب به کار می‌رود. با استفاده از فشرده‌سازی VP9، کیفیت بالا و حجم کمی را برای پخش سریع آنلاین فراهم می‌کند.

چگونه کیفیت مناسب را انتخاب کنیم؟

انتخاب بهترین کیفیت به عوامل متعددی از جمله دستگاه پخش، سرعت اینترنت و میزان فضای ذخیره‌سازی بستگی دارد.

راهنمای انتخاب بر اساس دستگاه:

• گوشی و لپ‌تاپ‌های معمولی:
کیفیت FHD (1080p) یا HD (720p) بهترین انتخاب‌ها هستند زیرا هم حجم مناسبی دارند و هم وضوح لازم برای این نمایشگرها را فراهم می‌کنند.

• تلویزیون‌ها و مانیتورهای بزرگ ۴K:
برای لذت بردن از حداکثر کیفیت باید به سراغ نسخه‌های ۴K یا نسخه‌های با کیفیت Blu-Ray بروید هرچند حجم بسیار بالایی خواهند داشت. اگر نمایشگر شما رزولوشن پایین‌تری دارد (مثلا HD)، دانلود فیلم با رزولوشن بالاتر (مثلا FHD) حجم اینترنت اضافی است چرا که مانیتور شما نمی‌تواند وضوح بالاتر از توانایی خود را نمایش دهد.

راهنمای انتخاب بر اساس نسخه انتشار:

1. اگر فیلم جدید است:
   ابتدا باید منتظر بمانید تا نسخه WEB-DL منتشر شود. این نسخه کیفیت بسیار خوب و قابل قبولی را ارائه می‌دهد و معمولا اولین نسخه باکیفیت است.

2. اگر فیلم قدیمی یا مشهور است و مدتی از انتشار آن گذشته:
   بهترین انتخاب نسخه Blu-Ray یا BDRip است چرا که بالاترین کیفیت تصویر و صدا را ارائه می‌دهند.

ترتیب کلی کیفیت‌ها از ضعیف به عالی:

CAM -> TS -> TC -> DVDScr -> DVDRip -> TVRip -> HDTV -> WEBRip -> WEB-DL -> BRRip -> BDRip -> Blu-Ray

به یاد داشته باشید که برای فهمیدن دقیق رزولوشن و مشخصات یک فیلم در ویندوز، می‌توانید روی فایل مورد نظر کلیک راست کرده و به بخش Properties و سپس Details مراجعه کنید. در گوشی‌های اندرویدی نیز با انتخاب فیلم در گالری و رفتن به بخش Details می‌توانید جزئیات مربوطه را مشاهده کنید.

در نهایت با آگاهی از این مفاهیم، می‌توانید از این پس با دید بهتری فیلم و سریال مورد علاقه خود را دانلود کنید و از تماشای آن لذت ببرید.

مازیار دهقان