هوش مصنوعی در انیمیشن؛ تهدید یا فرصت؟

به گزارش فیلم نت نیوز، دنیای عجیب هوش مصنوعی به شدت در حال پیشرفت است. در این مطلب قصد داریم با توجه به ساخت چند فیلم تماماً با هوش مصنوعی، آینده سینما و انیمیشن را با این تکنولوژی در حال پیش‌رفت، بررسی کنیم.

اولین فیلم کامل با هوش مصنوعی ساخته شده است

«باشگاه وحشت: حکم خون‌آشام» (DreadClub: Vampire’s Verdict)، انیمیشنی آمریکایی محصول ۲۰۲۴ به کارگردانی هورو جکسون، به عنوان اولین فیلم بلند انیمه تماما تولید شده توسط هوش مصنوعی، نام خود را در تاریخ سینما ثبت کرد. این فیلم در تاریخ ۳ جولای ۲۰۲۴ (۱۲ تیرماه ۱۴۰۳) به نمایش درآمد و دو هفته بعد از آمازون پرایم پخش شد.

هورو جکسون با استفاده از فناوری هوش مصنوعی و تنها با ۴۰۰ دلار، کارگردانی فیلم را بین فوریه و جولای ۲۰۲۴ (بهمن ۱۴۰۲ تا تیر ۱۴۰۳) به پایان رساند. تخمین زده می‌شود اگر قرار بود این فیلم به روش‌های سنتی ساخته شود، ۷۵ میلیون دلار صرف ساخت آن شود. این فیلم در حال حاضر با قیمت ناچیزی در پلتفرم‌های سینمایی قابل تماشاست.

در تولید این اثر از یک خط خودکار برای تولید تصاویر، اجرای شخصیت‌ها، طراحی صدا، موسیقی متن، داستان، انیمیشن و تدوین استفاده شد و حتی هیچ صداپیشه‌ای هم در آن جای کاراکترها صحبت نکرد. مدل‌های هوش مصنوعی متعددی برای طراحی شخصیت، رندر محیط، ترکیب صدا و آهنگ‌سازی به کارگرفته شد تا یک گردش کار کامل با هوش مصنوعی محقق شود. حتی تدوین این فیلم هم با هوش مصنوعی انجام شد. «باشگاه وحشت: حکم خون‌آشام»، از نظر سینمایی نیز فیلم خوبی بود و جایزه بهترین فیلم انیمیشن را از جشنواره بین‌المللی فیلم کراکن و جایزه بهترین کارگردانی را از جشنواره بین‌المللی فیلم خیابان میامی (Miami Street International Film Festival) دریافت کرد. این فیلم در بخش فیلم هوش مصنوعی جشنواره فیلم ونیز هم به نمایش درآمد.

جایی که ربات‌ها رشد می‌کنند

سه ماه بعد از انتشار «باشگاه وحشت: حکم خون‌آشام»، در اکتبر ۲۰۲۴ (مهرماه ۱۴۰۳)، فیلم انیمیشن دیگری با نام «جایی که ربات‌ها رشد می‌کنند» منتشر شد که آن هم تماماً با ابزارهای هوش مصنوعی ساخته شده بود.

برای این فیلم ۸۷ دقیقه‌ای، ساخته استودیوی AiMation به تهیه‌کنندگی و کارگردانی «تام پاتون»، تنها ۸۰۰۰ دلار در دقیقه هزینه شد که رقمی بی‌سابقه برای یک فیلم بلند انیمیشن حرفه‌ای به حساب می‌آید. برای درک بهتر این موضوع، باید اشاره کنیم که انیمیشن تلویزیونی با بودجه پایین که در استودیوهای ضعیف تهیه می‌شود، بین ۱۰ تا ۲۰ هزار دلار در دقیقه هزینه دارد و کیفیت آن به هیچ‌وجه به پای «جایی که ربات‌ها رشد می‌کنند» نمی‌رسد؛ فیلمی که پاتون تنها با تیمی ۹ نفره ساخته است. این رقم در فیلم‌های بیگ پروداکشن مثل «یخ‌زده» (Frozen)، بین یک تا دو میلیون دلار در دقیقه است.

پاتون که کار اصلی‌اش جلوه‌های ویژه است، نویسندگی، تهیه‌کنندگی و کارگردانی «جایی که ربات‌ها رشد می‌کنند» را برعهده داشته است. داستان فیلم ساده و شخصیت‌محور است و در آینده‌ای دور روایت می‌شود، زمانی که بازماندگان زمین، ربات‌هایی را برای کشاورزی به دنیای جدیدی به نام اوراکل می‌فرستند تا مقدمات ورود انسان‌ها را فراهم کنند. جدیدترین ربات کشاورز به نام «کرو» به طور اتفاقی به محفظه‌ای حامل آخرین نوزاد انسان برمی‌خورد و باید تحت هدایت یک سیستم عامل هوش مصنوعی به نام POP که نوعی جیرجیرک سخنگوی رباتیک است، هدف جدید خود را پیدا کند. از جمله صداپیشگان این فیلم می‌توان به تیلور کلارک-هیل، نیکول بارتلت و لی پرستون اشاره کرد که صدای خود را به شخصیت‌های رباتی ساکن این دنیا بخشیده‌اند.

اهمیت این فیلم در این است که از دیدگاه تجاری، استودیوی AiMation رویکردی غیرمتعارف را در توزیع اتخاذ کرده و این فیلم را به صورت رایگان در یوتیوب در دسترس همگان قرار داده است. پاتون می‌گوید: «انتشار فیلم به این شیوه، صرفاً نمایش یک تجربه خلاقانه نیست، بلکه یک استراتژی تجاری است.»

پاتون در این خصوص به مجله فوربس می‌گوید: «موضوع تنها فیلمسازی نیست، بحث اصلی من، ایجاد فرصت‌های جدید است. با هوش مصنوعی، قادریم موانع اقتصادی که بسیاری از فیلم‌سازان و کارگردانان را در حاشیه نگه داشته، از بین ببریم. هنر راهی برای طبقه متوسط بود تا با آن سرگرم شوند. اما این سیستم تغییر کرد و به یک حلقه بسته تبدیل شد و باعث شد ساخت انیمیشن‌های بزرگ تنها در اختیار کمپانی‌های ثروتمند باشد. وقتی هوش مصنوعی در اختیار افراد خلاق از همه اقشار جامعه در سراسر جهان قرار گیرد، این تغییر معکوس خواهد شد.»

                                                                                                                                                                                     تریلر انیمیشن «جایی که ربات‌ها رشد می‌کنند»

امروزه اکثر شبکه‌ها، استریمرها و استودیوها با بدهی، هزینه‌های تولید بالا و کاهش درآمد دست‌وپنجه نرم می‌کنند. برخلاف انتظارات، پس از تعطیلی کووید-۱۹ و اعتصاب نویسندگان و بازیگران، تولید دوباره رونق آن‌چنانی نگرفت. تونی وینچی‌کورا، مدیرعامل سونی پیکچرز، اخیراً در یک همایش سرمایه‌گذاری گفته است: «ما به شدت روی هوش مصنوعی به عنوان راهی برای تولید کارآمدتر و ارزان‌تر فیلم برای سینماها و تلویزیون تمرکز کرده‌ایم.»

«جایی که ربات‌ها رشد می‌کنند» فقط یک فیلم نیست. بلکه نمایشی از آن چیزی است که استودیوی AiMation می‌تواند به هالیوود ارائه دهد. انتشار رایگان فیلم به عنوان ویترینی برای قابلیت‌های استودیو عمل کرده و خدمات تولید مبتنی بر هوش مصنوعی و فهرستی از ۱۰ پروژه آینده را تبلیغ می‌کند. همان‌طور که پاتون می‌گوید: «هدف ما این است که تولید را افزایش دهیم، برای تولید یک فیلم، ۱۰۰ نفر نیروی متخصص در بخش‌های مختلف لازم بود، اکنون شاید ۱۰ نفر کافی باشد.»

«جایی که ربات‌ها رشد می‌کنند» به شکلی حرفه‌ای ساخته شده است. از نظر بصری، به ویژه با توجه به بودجه، چشمگیر است. بیننده اگر نداند، متوجه نمی‌شود که فیلم تماماً با هوش مصنوعی ساخته شده است. باید هم همین‌طور باشد. انیماتورهای حرفه‌ای متوجه می‌شوند که ساخت چنین فیلمی با چنین کیفیتی، آن هم توسط هوش مصنوعی، چه انقلاب بزرگی در صنعت ساخت فیلم است. این فیلم، اگرچه به طور محسوسی شخصیت‌های رباتیک را بهتر از شخصیت‌های انسانی در آورده، با این حال انیمیشن تمیز و جانداری است.

این فیلم نوآورانه برای کودکان خردسال مناسب است. اینکه آیا برای آنها جذاب خواهد بود یا نه، بحث دیگری است. فیلم، ریتم درستی دارد و سعی کرده به‌جای تصاویر پرزرق و برق، بر توسعه شخصیت تمرکز کند. «کرو»، قهرمان داستان، ساده‌لوح و جدی است و با کمک POP یعنی همان سیستم عامل هوش مصنوعی که او را در ماموریتش راهنمایی می‌کند، هر لحظه مشغول یادگیری چیزهای جدید در مورد جایگاه خود در جهان است.

با این حال، POP، محدودیت قابل توجهی را در فناوری مورد استفاده برای ساخت فیلم برجسته می‌کند. این شخصیت به صورت یک انسان کوچک محصور در یک حباب طراحی شده و به عنوان قطب‌نمای اخلاقی کرو عمل می‌کند. در حالی که شخصیت‌های رباتیک عالی به نظر می‌رسند، POP ثابت می‌کند که هوش مصنوعی هنوز با شباهت‌های انسانی مشکل دارد. انیمیشن این شخصیت محدود و ناشیانه به نظر می‌رسد و از باورپذیری آن می‌کاهد. همانطور که پاتون خودش اعتراف می‌کند: «ساخت و تطبیق تصاویر ربات‌ها بسیار آسان‌تر از انسان‌هاست.»

«جایی که ربات‌ها رشد می‌کنند» نگاهی اجمالی به آینده فیلمسازی ارائه می‌دهد؛ جایی که ابزارهای هوش مصنوعی می‌توانند به طور ریشه‌ای این صنعت را متحول کنند و امکان فیلمسازی را برای همه اقشار جامعه فراهم کنند. پاتون این لحظه را به روزهای اولیه جلوه‌ای ویژه رایانه‌ای در دهه ۹۰ تشبیه می‌کند و می‌گوید: «این همان لحظه داستان اسباب‌بازی‌ ماست. همین حالا دارد اتفاق می‌افتد.» در واقع، درست همانطور که «داستان اسباب‌بازی‌» پیکسار نشان داد که جلوه‌های ویژه رایانه‌ای چه کاری می‌تواند برای داستان‌گویی انجام دهد، «جایی که ربات‌ها رشد می‌کنند» ممکن است روزی به عنوان نقطه عطفی مهم در ساخت انیمیشن با هوش مصنوعی محسوب شود.

پاتون با انتشار رایگان فیلم، مطمئن است که هیاهوی ایجاد شده توسط این پروژه، توجه استودیوها و سرمایه‌گذاران را به خود جلب خواهد کرد.

سوی دیگر ماجرا آن است که با مشارکت هوش مصنوعی در ساخت انیمیشن، مشاغل تخصصی زیادی از بین می‌رود و این یک تهدید بزرگ برای نیروی کار حرفه‌ایست. اینکه برای ساخت یک فیلم به جای ۱۰۰ نفر به ۱۰ نیروی متخصص نیاز باشد از زاویه‌ای دیگر بیانگر آن است که ۹۰ نفر نیروی حرفه‌ای از چرخه بازار کار تولید، خارج می‌شوند. کاهش شدید هزینه‌های تولید و بیکار شدن تعداد زیادی متخصص و انیماتور و حتی تدوینگر، دو روی یک سکه‌اند. آینده نشان خواهد داد که رشد هوش مصنوعی برای سینما و انیمیشن تهدید است یا فرصت.

ترجمه و تنظیم: جهانگیر شاه ولد