«کارآموز» چه چیزی را افشا می‌کند/ ترامپِ عصبانی!

به گزارش فیلم نت نیوز، هنوز نمی‌دانید دونالد ترامپ واقعاً چه شخصیتی دارد؟ وقت آن است که در فیلم زندگینامه‌ای «کارآموز» (The Apprentice) داستان پیدایش رئیس‌جمهوری فعلی آمریکا را ببینید؛ فیلمی که از ابتدا مشخص نبود که اکران می شود یا خیر زیرا هیچ پخش‌کننده‌ای حاضر به توزیع آن نبود. از طرفی تیم وکلای ترامپ همه عوامل را به شکایت قانونی تهدید می‌کردند. با این حال تنها چند هفته قبل از روز انتخابات سال ۲۰۲۴ آمریکا، «کارآموز» در سینماهای ایالات متحده اکران شد و دو بازیگر اصلی آن هم نامزد دریافت جایزه اسکار شدند که البته جایزه‌ای دریافت نکردند. در این مطلب قصد داریم به این فیلم، افشاگری‌ها، حقیقت و سندیت موضوع‌های طرح شده و همه حواشی آن بپردازیم.

«کارآموز» درامی زندگی‌نامه‌ای درباره دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری فعلی آمریکاست. این فیلم به دوران جوانی ترامپ و حواشی زندگی او می‌پردازد و می‌بینیم که چگونه دونالد ترامپ جوان در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ میلادی تحت نظارت وکیلی بدنام و دلال قدرت به نام روی کوهن (با بازی جرمی استرانگ)، امپراتوری تجاری خود را بنا می‌نهد. اگرچه به عقیده برخی از منتقدان، فیلمساز قصد دارد تا حدودی چهره‌ای انسانی از ترامپ نشان دهد، اما فیلم تصویری مطلوب از رئیس‌جمهوری فعلی ایالات متحده ارائه نمی‌دهد. در «کارآموز»، این غول املاک و مستغلات (با بازی سباستین استن) در حال مصرف قرص‌های لاغری، دست‌وپنجه نرم کردن با یک اختلال، انجام جراحی‌های پلاستیک و در تاریک‌ترین لحظه فیلم، تجاوز به همسرش ایوانا (با بازی ماریا باکالوا) به تصویر کشیده می‌شود.

این فیلم توسط روزنامه‌نگاری به اسم گابریل شرمن نوشته و توسط علی عباسی فیلمساز ایرانی، کارگردانی شده است.

علی عباسی در مورد هدفش از ساختن این فیلم به سایت خبری «The Wrap» می‌گوید:

«می‌خواستم علاوه بر اینکه نشان دهم چگونه کوهن به ترامپ کمک کرد تا به «شخصی که اکنون می‌شناسیم» تبدیل شود، ضعف‌های سیستم آمریکایی در دهه‌های گذشته را هم به تصویر بکشم؛ سیستمی حقوقی که فساد طوری در آن نهادینه شده بود که به افرادی مانند روی کوهن اجازه می‌داد آزادانه حرکت کنند و اهرم‌های قدرت را به دلخواه خود جابجا کنند.»

گابریل شرمن، فیلمنامه‌نویس «کارآموز» که ابتدا به عنوان گزارشگر املاک و مستغلات در «نیویورک آبزرور» و سپس به عنوان گزارشگر سیاسی در «نیویورک مگزین»، اخبار زندگی ترامپ را به مدت ۲۰ سال پوشش داده و این فیلم را به رشته تحریر درآورده، در مصاحبه با نشریه هفتگی «اینترتینمنت ویکلی» می‌گوید: «نکته جالب این‌جاست که تمام اتفاقات تکان‌دهنده‌ در فیلم، کاملاً بر اساس رویدادهای واقعی است. دستکاری دراماتیک بسیار اندکی در فیلم صورت گرفته است. در واقع با داستانی سروکار داریم که در آن، حقیقت از تخیل عجیب‌تر است. اگر صحنه‌ای به نظرتان بیش از حد عجیب بود، شک نکنید که واقعیت دارد.»

در این فیلم، رسوایی‌های اخلاقی ترامپ و مسیر غیرقانونی او در پیشرفت و تبدیل شدنش به یکی از قدرت‌‌مندترین مردان قرن بیست‌ویکم با کمک وکیلی فاسد، نمایش داده شده و وفادارانه ضعف‌های اخلاقی او به تصویر کشیده شده است. با این مقدمه متوجه می‌شویم که چرا حواشی حول این فیلم، این‌قدر زیاد است. بد نیست به برخی از سوالات پیرامون این فیلم بپردازیم.

چرا فیلم تقریباً در ایالات متحده توقیف شد؟

دن اسنایدر، میلیاردر آمریکایی از طریق شرکت تولید فیلم «کینماتیک» (Kinematics) متعلق به دامادش، مارک راپاپورت، در فیلم «کارآموز» سرمایه‌گذاری کرد. به گزارش «ورایتی» او تصور می‌کرد که این فیلم تصویری تحسین‌برانگیز از چهل‌وپنجمین رئیس‌جمهور ایالات متحده ارائه می‌دهد. دن اسنایدر دوست ترامپ بود و یک میلیون دلار به کمیته مراسم تحلیف ریاست جمهوری ۲۰۱۶ و صندوق پیروزی او و همچنین ۱۰۰ هزار دلار به کمپین انتخاب مجدد او در سال ۲۰۲۰ اهدا کرده بود. به همین دلیل وقتی متوجه شد که فیلم، ترامپ را در حال مصرف آمفتامین، انجام لیپوساکشن، تجاوز به ایوانا و سایر ویژگی‌های نفرت‌انگیز نشان می‌دهد، خوشحال نشد. اولین بار که فیلم را دید، از شدت خشم از اتاق نمایش بیرون رفت و وکلای شرکت کینماتیک مامور شدند که جلوی انتشار «کارآموز» را بگیرند.

پس از نمایش در جشنواره فیلم کن و موفقیت نسبی، نویسنده و کارگردان «کارآموز» تلاش کردند یک کمپانی پخش‌کننده برای فیلم پیدا کنند. منتقدان از سرکوب سیاسی فیلم نوشتند و در نهایت شرکت کینماتیک تصمیم گرفت برای فرار از فشار مطبوعات، سهام خود در این فیلم را بفروشد و توزیع‌کننده مستقلی به‌نام «برایارکلیف انترتینمنت» (Briarcliff Entertainment) قراردادی را برای اکران آن در ایالات متحده و کانادا منعقد کرد و فیلم در نهایت منتشر شد.

نوارهای باج‌گیری

بزرگترین پیروزی اولیه ترامپ در املاک و مستغلات، ساخت هتل گرند هایت منهتن در سال ۱۹۷۸ بود. او توانست این معامله را با کمک وام قابل توجهی از پدرش و معافیت مالیاتی ۴۰۰ میلیون دلاری از شهر نیویورک به پایان برساند. در فیلم، کوهن تماس تلفنی خود با یک مقام عالی‌رتبه شهرداری نیویورک را به‌طور غیرقانونی ضبط کرده و سپس با تهدید و بعد تطمیع او، معافیت مالیاتی را تضمین می‌کند.

مشخص نیست که آیا کوهن واقعاً از نوارهای باج‌گیری برای کمک به ترامپ در تضمین معافیت مالیاتی برای گرند هایت استفاده کرده یا خیر، اما به نظر می‌رسد که ترفندهای کثیف وکیل در این توافق نقش داشته است زیرا استنلی فریدمن معاون شهردار وقت، در آخرین روزهای خود در این سمت، این معافیت مالیاتی را امضا کرد و یک هفته بعد در شرکت حقوقی روی کوهن مشغول به کار شد.

شرمن توضیح می‌دهد: «استفاده روی کوهن از باج‌گیری و به‌ویژه ضبط تماس‌های تلفنی، به‌خوبی مستند شده است. روی کارمندی در زیرزمین دفتر خود داشت که در واقع یک مرکز تلفن در اختیارش بود و او تمام مکالمات را ضبط و گوش می‌کرد. می‌خواستم با نمایش شیوه او در باج‌گیری، فلسفه پیروزی ترامپ در معاملات مالی و حتی قدرت را نشان دهم. اینکه چگونه ترامپ برای پیروزی در هر میدانی حاضر است به راحتی به مردم خود خیانت کند.»

مهمانی‌ها

روی کوهن به برگزاری مهمانی‌های مجلل در خانه‌ و دفتر وکالتش در منهتن مشهور بود. در فیلم، در حالی‌که مهمانان مشهورش مواد مخدر مصرف می‌کنند و لباس‌های خود را در می‌آورند، ترامپ را می‌بینیم که گیج و ناهوشیار به دنبال کوهن می‌گردد و او را در حال رابطه جنسی با یک مرد می‌یابد.

شرمن می‌گوید: «مهمانی‌های خانه کوهن به این دلیل مشهور بود که او تمام دنیاهای مختلف خود را با هم ترکیب می‌کرد. روی همجنس‌گرا بود و در دنیای مخفی خود که در آن از هیچ فسق و فجوری رویگردان نبود، از علنی کردن این موضوع خجالت نمی‌کشید. در این زندگی پنهانی و فاسد، افرادی مانند روپرت مرداک، جورج استاینبرنر و اندی وارهول را هم کنار خود داشت. اساساً او بود که اجازه داد ترامپ به این دنیای مخفی و زیرزمینی دسترسی پیدا کند.»

ازدواج و اتهامات ایوانا

یکی از خنده‌دارترین صحنه‌های فیلم، لحظه ملاقات کوهن و ترامپ با نامزدش ایوانا (با بازی ماریا باکالوا بازیگر بلغارستانی) در یک رستوران برای بررسی پیش‌نویس قرارداد ازدواجی است که برای آنها تنظیم کرده است. ایوانا کاغذها را با دقت می‌خواند و وقتی به بندی می‌رسد که تصریح می‌کند در صورت طلاق باید هدایا را پس دهد، از سر میز بلند می‌شود و تهدید می‌کند که عروسی را به هم می‌زند. ترامپ در خیابان به دنبالش می‌رود و با التماس و ابراز علاقه فراوان، او را متقاعد می‌کند که برگردد. حتی تعقیب ایوانا توسط ترامپ به خیابان نیز بر اساس گزارش‌های واقعی است.

پس از مشکلاتی که ایوانا با ترامپ پیدا کرد، در طلاق خود در سال ۱۹۹۰ دونالد را به تجاوز متهم کرد. با این حال، چندین سال بعد (و بار دیگر در اولین دوره ریاست‌جمهوری ترامپ) به این موضوع اشاره و کمی از مواضع خود کوتاه آمد و گفت که نمی‌خواهد استفاده از کلمه «تجاوز جنسی» به معنای واقعی یا «جنایی» تعبیر شود.

گزارشگر سابق ماهنامه تگزاس و نیوزویک در بیوگرافی غیرمجاز «زندگی‌های متعدد دونالد ترامپ» (The Many Lives of Donald)، یک کپی از طلاق سوگندخورده ایوانا از سال ۱۹۹۰ را به دست آورد که در آن به صراحت گفته که دونالد در سال قبل، از شدت عصبانیت به او تجاوز کرده است. او در این کتاب، صحنه مواجهه ترامپ با ایوانا پس از عمل جراحی پلاستیک و کاشت مو را توصیف کرده و همین گزارش، مبنای این بخش از فیلم بوده است.

شرمن می‌گوید: «صحنه طلاق نیز عیناً همان‌طور است که در کتاب‌های مختلف بازگو شده است. آخرین ضربه به ایوانا، برگرداندن هدایا بود. او نمی‌توانست باور کند که ترامپ او را مجبور می‌کند هدایا را پس دهد.»

نطر ترامپ درباره «کارآموز»

ترامپ بارها این فیلم را «یک کیسه زباله» خوانده و هر وقت که توانسته به آن حمله کرده است. او گابریل شرمن را یک روزنامه‌نگار بااستعداد اما پست و دروغگو خطاب کرده و بارها سازندگان فیلم را به شکایت تهدید کرده است.

ورایتی پیش از اکران فیلم گزارش داد که وکلای ترامپ در تلاش برای جلوگیری از اکران این فیلم، نامه‌ای به فیلمسازان ارسال و آنها را به شکایت و دریافت غرامت تهدید کردند، اما همان‌طور که اغلب اتفاق می‌افتد، تیم ترامپ هنوز تهدید قانونی خود را پیگیری نکرده است. استیون چونگ، سخنگوی ستاد انتخاباتی ترامپ نیز بارها بیانیه‌هایی صادر کرده و فیلم را در گفت‌وگو با رسانه‌ها محکوم کرده است. مثلاً به نشریه ددلاین گفت: «این تصاویر چرک و کثیف، تخیلی ناب است که دروغ‌هایشان را هیجان‌انگیز می‌کند. این «فیلم» توهین‌آمیز، بسیار مخرب است و هرگز نباید اکران شود. حتی خرید یک بلیت یا دی‌وی‌دی آن، حرام کردن پول است.»

چگونه یک رییس‌جمهور ساخته می‌شود؟

گابریل شرمن و علی عباسی دوره‌ای از زندگی ترامپ را انتخاب کرده‌اند که به پیش از شهرت جهانی او و انتخابش به ریاست‌جمهوری آمریکا اختصاص دارد. فساد مالی، روش‌های غیراخلاقی، سیستم ضعیف و فاسد قضایی و رشوه و تجاوز، روش‌های عادی ترامپ برای پیشرفت بوده است. با وجود اینکه در ابتدای فیلم گفته می‌شود که برخی از رویدادها «برای اهداف نمایشی» به صورت خیالی خلق شده‌اند، اما تونی شوارتز نویسنده اصلی کتاب ترامپ به نام «هنر معامله» در یک مقاله نظری در نیویورک‌تایمز معتقد است که این فیلم از لحاظ احساسی، واقعی به نظر می‌رسد و با روحیاتی که از ترامپ سراغ دارد کاملاً منطبق است.

با آنچه به تازگی در رفتار توهین‌آمیز دونالد ترامپ با ولادمیر زلینسکی رییس‌جمهوری اوکراین جنگ‌زده در کاخ سفید و حمایتش از روسیه متجاوز دیدیم، اتفاقات فیلم باورپذیرتر می‌شود. ترامپ بارها با کمک وکلای خود از اتهامات مالی و جنسی مبرا شده است اما چیزی که در نهایت از فیلم در می‌یابیم، آن است که قدرت او ناشی از فساد نهادینه در رفتارش و نیز زمینه هایی است که سیستم قضایی آمریکا فراهم کرده تا چنین افرادی بتوانند حتی به بالاترین مقام اجرایی این کشور دست یابند.

با این‌حال یک ویژگی منحصربه‌فرد و آزادی به معنای واقعی آن در آمریکا را نمی‌توان نادیده گرفت؛ اینکه فیلمسازی ایرانی می‌تواند در این کشور فیلمی واقع‌گرایانه و حتی منتقدانه درباره رییس‌جمهوری این‌ کشور بسازد و در نهایت پخش‌کننده‌ای مستقل آن را بر پرده سینماهای آمریکا به نمایش درآورد.

جهانگیر شاه ولد