آیا هوش مصنوعی ناجی تولید و قاتل گیشه «ترون: آرس» بود؟

به گزارش فیلم نت نیوز، فیلم «ترون: آرس» که اکنون روی پرده سینماست با وجود امیدهای فراوان برای احیای یک فرنچایز علمی-تخیلی و تمرکز بر موضوع داغ هوش مصنوعی، در گیشه شکستی سنگین را تجربه کرد و نتوانست سرمایه ۱۸۰ میلیون دلاری خود را بازگرداند. این عملکرد ناامیدکننده در حالی رخ داد که فیلم تلاش کرد با روایتی به‌روز به مقابله با سرعت سرسام‌آور پیشرفت‌های واقعی هوش مصنوعی بپردازد و خود را از دنباله‌های علمی-تخیلی پیشین متمایز کند. ولی سوال اینجاست که دقیقا چه عاملی این شکست را رقم زد؟

به گفته جسی ویگوتو نویسنده فیلم، داستان «ترون: آرس» که حول محور یک برنامه هوش مصنوعی به نام «آرس» و زیر سوال بردن هدفش می‌چرخد، در ابتدا یک ایده علمی-تخیلی دور از ذهن بود، اما رشد انفجاری هوش مصنوعی این داستان را به یک تهدید لحظه‌ای و معاصر تبدیل کرد. ویگوتو می‌گوید هدف اصلی این فیلم بررسی این پرسش بود که چه چیزی یک موجود را انسان می‌کند؟ آیا هوش مصنوعی می‌تواند به ما درباره انسانیت خودمان چیزی بیاموزد؟

ترون: آرس به زودی در فیلم نت

تناقض نوآوری در روایت و ناکامی در جذب مخاطب

برخلاف نسخه‌های قبلی که فناوری را به عنوان یک پیش‌گویی دور از ذهن معرفی می‌کردند، «ترون: آرس» در مواجهه با جهش آگاهی عمومی درباره هوش مصنوعی (از ظهور ChatGPT تا ایجاد صمیمیت مردم با مولد های هوش مصنوعی)، مجبور شد در فرآیند تولید و روایت خود تغییرات عمیقی را بپذیرد و فیلمنامه‌نویسان ناگزیر شدند داستان محوری درباره یک برنامه هوش مصنوعی به نام آرس را به‌گونه‌ای تنظیم کنند که تهدید آن دیگر یک پتانسیل برای ۵۰ سال آینده نباشد بلکه چیزی باشد که ممکن است سه دقیقه بعد به واقعیت بپیوندد.

این تلاش برای قرار دادن فیلم در لبه تیغ واقعیت معاصر پیچیدگی‌های زیادی در تولید ایجاد کرد و به گفته برخی منتقدان، نتیجه نهایی با وجود جذابیت بصری نئونی و خیره‌کننده، نتوانست مانند دو اثر قبلی نوآوری دیجیتال و جاذبه عاطفی لازم برای جذب مخاطب گسترده را تکرار کند.

شکست «ترون: آرس» در سایه‌ فناوری‌های هوش مصنوعی

«ترون: آرس» با وجود سرمایه‌گذاری هنگفت و به‌کارگیری لشگری از پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌های سینمایی و هوش مصنوعی از جمله تولید مجازی با موتورهای بازی‌سازی مانند آنریل انجین و تکنیک‌های پیشرفته موشن کپچر و رندرینگ حجمی در گیشه شکست سنگینی خورد. این ابزارها برای خلق یکپارچگی بصری خیره‌کننده و محو کردن مرز بین دنیای فیزیکی و دیجیتالی (Grid) طراحی شده بودند؛ جایی که هوش مصنوعی در قلب داستان قرار داشت. سازندگان کوشیدند تا با این فناوری‌ها یک انقلاب بصری خلق کرده و تهدید هوش مصنوعی را در فیلم به صورتی نمایش دهند که گویی همین لحظه در حال وقوع است. پارادوکس ماجرا اینجاست که همین تلاش برای استفاده بی‌حدوحصر از فناوری به طور غیرمستقیم به شکست تجاری پروژه منجر شد.

شکست مالی «ترون: آرس» دقیقا از همان راهی آمد که قرار بود موفقیت آن را تضمین کند. در زمانه‌ای که مردم در دنیای واقعی به شدت نگران تسلط هوش مصنوعی بر کارهای خلاقانه بودند، فیلمی که هم داستان اصلی‌اش و هم روش ساخت آن بر پایه فناوری‌های پیشرفته هوش مصنوعی بود، با پاسخ نه ناخودآگاه تماشاچیان روبه‌رو شد. در حقیقت هوش مصنوعی از یک طرف نقطه قوت و عامل زیبایی‌های بصری فیلم بود، اما از طرف دیگر به خاطر نگرانی‌های جدی امروز جامعه تبدیل به دلیلی شد که مردم از فیلم دوری کنند. پروژه‌ای که تمام تمرکزش روی داستان هوش مصنوعی بود، عملا قربانی ترس خود جامعه از همین نیروی دیجیتالی شد که آن را به نمایش گذاشته بود.

«ترون: آرس» با وجود ادعای نوآوری یک فیلم ۱۱۹ دقیقه‌ای بود که سرمایه عظیمش به جای تمرکز بر روایت، صرف نمایش‌های بصری شد. هرچند با دوربین‌های Red Tron V-Raptor XL و فرمت ۸K فیلمبرداری شد و از میکس صدای Dolby Atmos بهره برد، اما این همه شکوه فنی صرفا یک پوشش پر زرق و برق برای یک داستان توخالی بود. این مشخصات فنی خیره‌کننده (از DCP 4K تا نسبت‌های تصویری خاص IMAX) بیشتر شبیه ویترین پر زرق و برقی بود که محتوای تهی زیر آن پنهان شده بود و نتوانست نقص‌های روایی فیلم را بپوشاند.

شکست خورده اما در صدر باکس آفیس

با وجود عملکرد ناامیدکننده و فروش کمتر از انتظارهای اولیه، یک نکته مثبت در کارنامه «ترون: آرس» وجود دارد: این فیلم توانست در هفته گذشته با ثبت فروش ۳۳.۵ میلیون دلاری صدرنشین جدول باکس‌آفیس جهانی شود. گرچه این رقم برای فیلمی با بودجه ۱۸۰ میلیون دلاری و انتظارهای یک فرنچایز بزرگ، شروع ضعیفی محسوب می‌شود و نشان از چالش‌های پیش روی آن دارد، اما قرار گرفتن در جایگاه نخست باکس‌آفیس حاکی از یک آغاز قدرتمند است که نشان می‌دهد این فیلم توانست برای مدتی کوتاه رقابت داغ سینمای جهان را شکست دهد و بیشترین توجه را به خود جلب کند.

درس‌هایی برای کارگردانان بزرگ در استفاده از هوش مصنوعی

شکست تجاری «ترون: آرس» درسی بنیادین برای کارگردانان بزرگ هالیوود در زمینه تعادل میان نوآوری فنی و ارتباط انسانی است. این فیلم نشان داد که اتکای بیش از حد به پیشرفته‌ترین فناوری‌ها و هوش مصنوعی، نظیر تولید مجازی با موتورهای بازی‌سازی یا رندرینگ حجمی، در نهایت منجر به خروجی ضعیفی از نظر جذب احساسات مخاطب می‌شود. پیام اصلی اینجاست: هزینه‌کرد هنگفت برای خلق یکپارچگی بصری خیره‌کننده (حتی با بهترین دوربین‌های 8K) نمی‌تواند خلا یک داستان قوی و جذابیت عاطفی لازم برای جلب مخاطب گسترده را پر کند.

پارادوکس اصلی آنجا بود که فیلمی با محوریت هوش مصنوعی، خود نیز قربانی استفاده بی‌رویه از تکنولوژی شد. کارگردانان باید بدانند که در زمانه‌ای که جامعه عمیقا نگران تسلط هوش مصنوعی بر خلاقیت است، استفاده افراطی از آن در فرآیند تولید می‌تواند حس بی‌اعتمادی یا فاصله ناخودآگاه را در تماشاگر ایجاد کند.

ترون: پایان خط برای یک فرنچایز علمی-تخیلی

عملکرد ضعیف و ضرر مالی هنگفت «ترون: آرس» در گیشه عملا نقطه‌ پایانی بر دنباله‌های سینمایی این فرنچایز محسوب می‌شود. با وجود نوآوری بصری و استفاده از هوش مصنوعی، فیلم نتوانست مخاطب گسترده‌ای پیدا کند. دیزنی که اکنون روی سودآوری متمرکز است، بعید به نظر می‌رسد ریسک دیگری برای بازگشت به دنیای Grid بپذیرد، در نتیجه به احتمال زیاد «ترون: آرس» آخرین پیام از دنیای دیجیتال برای طرفداران خواهد بود.

مازیار دهقان

منبع :

How Real Life AI Changed The Creation Of Tron: Ares