هرآنچه می‌خواهید از «گودزیلا منهای یک» بدانید

به‌ گزارش فیلم نت نیوز با نگاهی به نقد و بررسی فیلم «گودزیلا منهای یک» (Godzilla Minus One) در بین منتقدان می‌توان پی به این نکته برد که بسیاری از کارشناسان سینمایی فیلم جدید گودزیلا را بهترین اثر کایجومحور (هیولایی) طی سالیان اخیر می‌دانند و باور دارند که گودزیلای جدید سینماها حرف‌های زیادی برای گفتن دارد.

گودزیلا آشناترین نام یک هیولا است که احتمالا در هر جای دنیا اسمش را به زبان بیاورید، افراد به آن واکنش نشان دهند. گودزیلا وارد فرهنگ و زبان بسیاری از کشورها شده و امروزه بیشتر از ۷۰ سال است که در دنیای سینما جولان می‌دهد. همچنین گودزیلا در ماه‌های اخیر یکی از پرکارترین بازیگرانی است که در هالیوود حضور دارد! او هم در فیلم جدید ژاپنی خود یعنی Minus One حضور درخشانی داشته و هم در فیلم جدید کینگ کونگ در کنار دوست گوریل غول‌پیکرش قرار گرفته است. گودزیلا اخیراً در سریالی با محوریت جهان سینمایی هالیوودی این فرنچایز نیز ظاهر شده بود و در دنیای بازی‌های ویدیویی نیز در بازی معروف Dave The Driver حاضر شده است. با این حال باید اعتراف کرد گل سر سبد حضور گودزیلا در ماه‌های اخیر فیلم «گودزیلا منهای یک» بوده که یک اثر انقلابی در ژانر فیلم‌های هیولایی به شمار می‌رود و توانست پای گودزیلا را به فصل جوایزی چون اسکار هم باز کند و اسکار بهترین جلوه‌های ویژه را از آکادمی داوران اخذ کند و می‌توان گفت فیلم «گودزیلا منهای یک» (Godzilla Minus On) بازگشتی شکوهمند برای دوست‌داشتنی‌ترین هیولای تاریخ سینما است.

گودزیلا مخرب‌ترین و وحشتناک‌ترین اسلحه‌ای است که هر کس می‌تواند در ذهن خودش تصور کند و در واقع یک بمب اتم متحرک آدمخوار است که از قضا خیلی «باهوش» است. گودزیلا در آغاز جهان سینمایی خود در کشور ژاپن یک شخصیت منفی تمام عیار بود و رفته رفته تبدیل به یک کاراکتر مثبت و قهرمان کره زمین و مدافع سیاره ما در برابر بیگانگان شد اما در فیلم «گودزیلا منفی یک»، کارگردان تصمیم گرفته تا بازی را از نو شروع کند و بار دیگر گودزیلا را در هیبت دشمن بشریت نمایان کند و از قضا این تصمیم یک تصمیم عاقلانه و درست بوده چراکه هیبت ترسناک گودزیلا کاری می‌کند تا همیشه وحشت‌آفرین باشد. در واقع می‌توان ادعا کرد لباس یک دشمن وحشتناک و نامیرا خیلی بهتر به هیکل عظیم‌الجثه این هیولا می‌نشیند تا لباس ابرقهرمان زمین.

چرا گودزیلا منهای یک؟

فیلم «گودزیلا منهای یک» عنوان خیلی جالبی دارد که تاکنون در هیچ فیلمی دیده نشده است. فیلم‌ها و بازی‌های زیادی از یک فرنچایز وجود دارد که پس از عرضه چند شماره تصمیم می‌گیرند به ریشه‌های اصلی خود برگردند و از همین رو گاه از شماره صفر (۰) و یا لفظ (Origins) به معنای ریشه‌ها استفاده می‌کنند تا به مخاطبان بفهمانند با فیلمی روبرو هستیم که ماجراها را از آغاز به ما نشان می‌دهد، اما فیلم «گودزیلا منهای یک» طوری اسم‌گذاری شده که مخاطبان باید یک تصور محال‌تر از داستان فیلم داشته باشند. انگار که کارگردان خواسته خودش را از شر ریبوت نه چندان موفقی که چند سال پیش از گودزیلا ساخته شد خلاص کند و به هواداران میلیونی این هیولا بگوید اثری ساخته که ربطی به آن ندارد و ماجراها به قبل از آفرینش گودزیلا برمی‌گردد!

اما واقعیت اینجاست که اسم‌گذاری «گودزیلا منهای یک» دلایل دیگری هم دارد و تصور من از وجود عبارت منفی یک در عنوان فیلم به موضوع آثار مخرب جنگ جهانی برمی‌گردد. همگی می‌دانید که ژاپن بعد از جنگ جهانی دوم با کشوری ویران روبرو بود؛ کشوری که دوباره از نو آغاز کرد و توانست خیلی زود با درایت مدیرانش و کوشش مردم پرتلاشش، دوباره سرپا شود و به اوج برگردد. فیلم دقیقاً در همین دوران آغاز می‌شود و به ما ژاپنی را نشان می‌دهد که پس از جنگ جهانی ویران شده است و مردم آن در بین آوارها زندگی می‌کنند. حالا این مردم نگون‌بخت با سلاحی مخرب‌تر از جنگ روبه‌رو می‌شوند و آن همانا گودزیلای اثر است. سایه گودزیلا چنان بر این کشور ویران سایه می‌افکند که نه‌تنها ژاپن را به نقطه صفر خود می‌رساند،‌ بلکه آن را یک قدم عقب‌تر می‌برد و کشور ژاپن را به وضعیتی بدتر از نقطه صفر، مثلا نقطه منفی یک می‌رساند!

گودزیلا ترسی با خود به همراه دارد که بدتر از جنگ است. گودزیلا خود خود سیاهی و ناامیدی در بدترین دوران زندگی یک ملت است و سایه‌اش سیاه‌تر و بلندتر از همیشه است. در ابتدای فیلم «گودزیلا منهای یک» ما با هیولایی روبرو هستیم که آنچنان بزرگ نیست و اندازه دایناسورهای تی‌رکس یا آسمانخراش‌های شهرهای بزرگ نیست بلکه بسیار کوچک‌تر و فرزتر است، اما تشعشعات اتمی باعث می‌شود که گودزیلا با اصابت به آن‌ها تبدیل به یک هیولای به‌مراتب بزرگ‌تر شود. رشد هیبت گودزیلا در طول مدت زمان فیلم کاری می‌کند که لحظه به لحظه این هیولا برای مخاطب ترسناک‌تر شود و تماشاگر با هر بار دیدار تازه با نعره‌ها و غرش‌های گودزیلا، انتظار یک هیولای مخرب‌تر و وحشتناک‌تر را دارد.

با این حال  «گودزیلا منهای یک» در نهایت تبدیل به آن غولی که در فیلم‌های هالیوودی از آن ترسیم شده نمی‌شود و در حد یک دایناسور بزرگ باقی می‌ماند. این موضوع باعث شده تا گودزیلا موجودی مخوف‌تر از همیشه به‌نظر برسد چراکه می‌تواند چشم در چشم با قربانیان خود روبرو شود و با چشمان بی‌رحم و پر از خشونت خود، آن‌ها را تا سر حد مرگ بترساند. هیبت متوسط گودزیلا در فیلم «گودزیلا منهای یک» او را شبیه به هیولایی کرده که وجودش آنقدر هم دور از ذهن نیست و نه که بخواهم بگویم حالا با یک هیولای رئال‌تر روبرو هستیم (مگر می‌شود گودزیلا یک اثر رئال باشد؟) اما هیولایی را می‌بینیم که با چشمان ما آشناتر است و قرار نیست که برج‌های آسمانخراش اندازه پاهایش هم نشوند. این موجود امکان کشته شدنش وجود دارد و همانقدر که ترسناک‌تر و سریع‌تر شده، شکننده‌تر هم است و می‌توان با علم به جنگ با آن رفت.

گودزیلا همان وحشت است

گودزیلا در فیلم نمادی از تروما یا همان ترس همیشگی بشریت است. قهرمان اصلی فیلم یک خلبان کامیکازه است که در برخورد اولیه خود با گودزیلا، به‌خاطر ترسی که به سراغش می‌آید تقریباً فلج شده و با وجود اینکه اسلحه قدرتمندی در دستانش قرار دارد، نمی‌تواند او را بکشد. تعلل این خلبان کامیکازه ژاپنی در چکاندن ماشه علیه گودزیلا باعث می‌شود که این هیولا وحشی شده و تمام گروهان سربازی که در جزیره حضور دارند را بکشد. قهرمان فیلم اما به‌طور معجزه‌آسایی زنده می‌ماند و به خانه ویران شده‌اش در ژاپن برمی‌گردد اما همیشه از گودزیلا می‌ترسد و خودش را مسبب مرگ دوستانش می‌داند. ترس از گودزیلا پدیده‌ای است که در سریال مونارک محصول اپل از جهان آمریکایی گودزیلا هم گریبانگیر یکی از شخصیت‌های اصلی سریال شده بود و موضوعی است که اخیراً دستمایه نویسندگان فیلم‌های گودزیلا شده است. آن‌ها تصمیم گرفته‌اند گودزیلا را تبدیل به ترس و وحشتی کنند که تا مغز استخوان نفوذ می‌کند و باید برای مقابله با آن، به جنگ هیولا رفت. این نمادی است از مبارزه با ترس‌های انسانی که در زندگی همه ما وجود دارد و تا زمانی که با شجاعت به جنگ آن نرویم، نمی‌توانیم آن را بکشیم.

قهرمان اصلی فیلم حس گناه بازمانده را با خود حمل می‌کند؛ موضوعی روانشناختی که در علم روانشناسی از آن به‌عنوان یک اختلال رفتاری یاد می‌شود. در این حالت افراد از اینکه تنها بازمانده یک حادثه مرگبار هستند، حس سرافکندگی دارند و خودشان را مقصر می‌پندارند. او دائماً با خود در یک جنگ روانی است و نمی‌داند باید چه کند. در واقع جنگ این کاراکتر با گناه بازماندگی خود با وجود اینکه جنگ جهان‌ها تمام شده، به پایان نرسیده است. این موضوع ریشه در تفکر قدیمی ژاپنی‌ها دارد که اساساً باور دارند مرگ برای آزادی یا مرگ در راه افتخار یک اتفاق مهم است. سامورایی‌های ژاپنی نوعی از خودکشی دارند که نام آن هاراگیری است. این خودکشی اینگونه است که در آن به صورت نشسته خودشان را می‌کشند و خلبانان کامیکازه ژاپنی هم افرادی هستند که با هواپیماهای ملخی خود به قلب دشمن رفته و با یک عملیات انتحاری، خودشان را فدای کشورشان می‌کنند. این باور و تفکر سالیان سال است که در ژاپن ریشه دوانده و فیلم «Godzilla Minus One» با آن مقابله می‌کند. در اینجا کارگردان تاکید می‌کند که لازم نیست انسان‌ها حتما قلب‌های خود را در میادین نبرد اهدا کنند و به ارزش زندگی بشریت اشاره دارد. فیلمنامه تاکید دارد که با وجود هر اشتباهی، باید به زندگی ادامه داد و هیچ‌گاه نباید دست از زندگی کردن کشید.

«گودزیلا منفی یک» نه اثری است که سرتاسر آن پر از هیولاهای جورواجور و دهشتناک باشد که از اول تا آخر فیلم با یکدیگر مبارزه کنند و یک اثر اکشن نوجوانانه را شکل بدهد و نه فیلمی است که برخلاف برخی از آثار گودزیلایی (مثل همان فیلم شین گودزیلا متعلق به سال ۲۰۱۶) کلاً هیولاها را فراموش کند و تمرکز خود را روی کاراکترهای انسانی بگذارد. بالانس حضور هیولاها و رسیدگی به آن‌ها و وجود انسان‌ها و نگاه به جوانب زندگی را به‌خوبی به‌تصویر می‌کشد و به موضوع اتحاد مردم نیز تأکید ویژه‌ای دارد. گودزیلای Minus One نشان می‌دهد که مردم نباید به دولت‌ها امید داشته باشند و خودشان آستین‌ها را بالا زده و با تاریکی مطلق بجنگند. تمامی پیام‌های مستتر در فیلم جدید گودزیلا زیبا است و هیچ‌کدام به‌صورت شعاری ادا نمی‌شود و از همین رو، فیلم در جایگاهی قرار می‌گیرد که هیچ فیلم هیولامحوری تا امروز به آن نرسیده است. «گودزیلا منهای یک» بهترین فیلم هیولایی است که می‌توانید تماشای آن را به خودتان هدیه دهید.

شما می‌توانید برای تماشای فیلم «گودزیلا منهای یک» و سایر آثار گودزیلایی می‌توانید به فیلم‌نت مراجعه کنید. و علاوه بر این در بخش سینما آنلاین فیلم نت امکان تماشای آثار سینمایی در ژانرهای مختلف برای شما فراهم است.

آرش پارساپور