شب آهنگی و جذب مخاطب گسترده

یک منتقد در یادداشتی درباره «شب آهنگی» نوشته است: شب آهنگی نشان می‌دهد که اگر برنامه‌ای به خلاقیت و نوآوری توجه کند و مخاطب برایش ارزش داشته باشد می‌تواند به مرزهای جذب مخاطب گسترده برسد.

به گزارش فیلم نت نیوز برنامه گفتگومحور (تاک شو) «شب آهنگی» پس از یک سال و نیم وقفه به پلتفرم فیلم نت برگشت و در قسمت اول شروعی طوفانی را رقم زد. در ادامه یادداشتی به قلم سید حسام فروزان درباره این برنامه خواهیم خواند.

«مهمان قسمت اول از فصل سوم داریوش فرضیایی یا همان عمو پورنگ بود که خودش به تنهایی می‌تواند باعث جذابیت یک برنامه شود. فصل اول شب آهنگی در سال ۱۴۰۰ در ۳۰ قسمت پخش شده بود و فصل دوم هم در سال گذشته. حامد آهنگی در این فاصله برنامه «تی ان تی» را هم ساخت و روانه شبکه نمایش خانگی کرد.

درباره تاک شو

تاک شو (Talk Show) یا برنامه گفتگومحور از جمله برنامه‌های تلویزیونی است که در تمام دنیا پرمخاطب است. هدف تاک شو در وهله اول ایجاد سرگرمی و استفاده از ظرفیت مهمان برنامه برای جذب بیینده است. برنامه‌هایی که با عنوان گفتگی داغ (Hard Talk) شناخته می‌شوند نیز به نوعی تاک شو محسوب می‌شوند که فضای جدی‌تری دارند و معمولاً به گفتگو با سیاستمداران اختصاص دارند. تاک شوها معمولاً موضوعی هستند و روی شخصیت و زندگی و کار و بار مهمان برنامه گپ و گفت شکل می‌گیرد. یکی از کارکردهای تاک شو این است که فاصله میان بینندگان و چهره‌های مشهور برداشته می‌شود و صمیمیتی بیشتر از فیلم‌ها و سریال‌ها ایجاد می‌شود. در تاک شو می‌شود سوالات چالشی پرسید، رازهای مگو و مسائل خصوصی و گاه زرد زندگی هنرمندان را مطرح کرد. می‌شود با مهمان برنامه شوخی کرد و او را به بازی گرفت. فقط در تاک شو است که مهران مدیری می‌تواند از هنرمندان بپرسد «تا حالا عاشق شده‌اید یا نه!؟»

تاک شو از قدیمی‌ترین برنامه‌های تاریخ تلویزیون است و پیشینه آن به اولین سال‌های پیدایش تلویزیون برمی‌گردد. جو فرانکلین اولین مجری بود که در سال ۱۹۵۱ در تلویزیون امریکا تاک شو اجرا کرد. برای نمونه برنامه شو امشب (The Tonight Show) از سال ۱۹۵۴ روی آنتن رفته و هنوز هم پخش می‌شود. تاک شوی معروف جانی کارسون نیز به مدت پنجا سال با ترکیبی از موسیقی و قطعات نمایشی و گفتگوی زنده با هنرپیشگان و چهره‌ها و سیاستمداران امریکایی پخش شد. اوپرا وینفری و لری کینگ هم با تاک شوهای خود به شهرت و محبوبیت رسیدند. برنامه گراهام نورتون در بریتانیا، الن شو با اجرای الن دی جنرس و آخر وقت با دیوید لترمن هم از نمونه‌های موفق تاک شو در جهان هستند.

تسلط مجری بر سوژه برنامه و رابطه‌ای که با مهمان برقرار می‌کند و میزان اطلاعات عمومی و همچنین محبوبیت مردمی او از عناصر اصلی یک تاک شو موفق محسوب می‌شوند. ویژگی مهم تاک شوها پخش زنده آنهاست و اینکه امکان حذف و اصلاح صحبت‌هایی که می‌شود نیست و مخاطبان بدون سانسور با چهره‌ها رو در رو هستند. تاک شو زنده برگزار می‌شود و به روز است و می‌توان در آن به مهمترین مسائل روز جامعه پرداخت.

تاک شو در ایران

سابقه تاک شو در تلویزیون ایران به نوروز سال ۱۳۸۳ برمی‌گردد و برنامه «صندلی داغ» با اجرای داریوش کاردان. اجرای خوب و حرفه‌ای کاردان در این برنامه و تاثیرگذاری آن راه را برای بقیه نیز باز کرد. در دهه هشتاد برنامه «کوله پشتی» با اجرای فرزاد حسنی هم به یکی از نمونه‌های موفق تاک شو تبدیل شد. گفتگوی چالشی فرزاد حسنی با سردار رادان (رئیس پلیس) بسیار جنجالی از کار در آمد و به اصطلاح امروز «وایرال» شد. جریان تاک شو در دهه نود هم ادامه پیدا کرد و برنامه‌هایی مانند «پارک ملت» با اجرای محمدرضا شهیدی فرد و «شب شیشه ای»، عبور شیشه‌ای و مثلث شیشه‌ای از رضا رشیدپور از تلویزیون پخش شد. در اوایل دهه نود، احسان علیخانی با ایده گرفتن از برنامه «جزر و مد» فرزاد حسنی، برنامه مناسبتی ویژه ماه رمضان را با نام «ماه عسل» روی آنتن فرستاد. این برنامه به مدت ۱۲ سال پخش شد و مخاطبان بسیاری یافت. رامبد جوان نیز در سال ۱۳۹۳ برنامه ترکیبی «خندوانه» را ساخت که که از شبکه نسیم پخش شد و بخشی از آن به گفتگو و بازی و شوخی با مهمان برنامه اختصاص داشت. برنامه «دورهمی» با اجرای مهران مدیری آخرین نمونه تاک شو پرمخاطب در صداوسیماست که از سال ۱۳۹۴ کارش را آغاز کرد. شهرت و محبوبیت مهران مدیری باعث شد دورهمی بسیار دیده شود. سروش صحت در برنامه «کتاب باز» نیز تجربه موفقی در اجرای تاک شو فرهنگی با موضوع کتاب و کتابخوانی داشت.

با گسترش فضای رسانه‌ای پلتفرم های پخش آنلاین (VOD) در اواخر دهه نود یکی پس از دیگری کار خود را آغاز کردند. سرویس‌های ویدئوی درخواستی در ابتدا به پخش فیلم‌ها وسریال‌ها پرداختند اما خیلی زود به تولید تاک شو، رئالیتی شو و گیم شو هم روی آوردند. برنامه «همرفیق» با اجرای شهاب حسینی یکی از اولین تاک شوهای شبکه نمایش خانگی بود که در ۳۱ قسمت تولید و پخش شد. «شب آهنگی» هم در ادامه چنین مسیری در سال ۱۴۰۰ از پلتفرم فیلم نت پخش شد. در سال های اخیر، توقف پخش خندوانه و اتمام برنامه دورهمی در صداوسیما باعث شد تاک شوهایی که در پلتفرم‌ها پخش می‌شوند مورد توجه بیشتر بییندگان قرار گیرد. اگرچه تاک شوهای ایرانی کپی برنامه‌های خارجی هستند اما کماکان می‌شود با خلاقیت و افزودن عناصر مختص فرهنگ ایرانی نمونه‌هایی منحصر بفرد تولید کرد.

شب حامد آهنگی

حامد آهنگی از اوایل دهه هشتاد کارش را در تلویزیون گیلان به عنوان مجری آغاز کرد و تجربیاتی در بازیگری در چند فیلم و سریال هم داشت. در دهه نود به مجری ثابت برنامه‌های زنده در جزیره کیش تبدیل شد و در سال ۱۳۹۵ با حضور در برنامه خندوانه و اجرای استندآپ کمدی به شهرت رسید. پس از آن بسیار پرکار شد و در رئالیتی شوهای زیادی حضور یافت. آهنگی اجرای مسلطی دارد و انرژی و سرخوشی فراوان او بر فضای برنامه اثر می‌گذارد و تماشاگران را هم سرذوق می‌آورد. شب آهنگی برنامه‌ای ترکیبی است که با بخش‌های متنوع در زمان نزدیک به ۷۰ دقیقه سعی می‌کند مخاطب را با خود همراه کند. اجرای موسیقی زنده، گپ و گفت و بازی و شوخی و مسابقه با حضور مهمان و ایجاد موقعیت طنز در لحظه از خصوصیات این برنامه است. اجرای سرحال و سرخوشانه حامد آهنگی و شوخی‌ها و تکه پرانی‌های به موقع و به اندازه او برگ برنده برنامه است. برای نمونه، قسمت اول از فصل سوم «شب آهنگی» با حضور عمو پورنگ به یکی از جذابترین قسمت‌های این برنامه تبدیل شد. بازی‌های کلامی حامد اهنگی و عمو پورنگ، دوبله همزمان یک تکه فیلم، رقص هندی دسته جمعی، اجرای نمایش عروسکی و بالاخره آواز خواندن عمو پورنگ از نقاط قوت این قسمت بود. در عین حال در گفتگوهایی که صورت گرفت پیام‌های انسان دوستانه‌ای هم به مخاطبان ارائه شد مثل فحش ندادن جلوی بچه‌ها و یا اهمیت خانواده و نگهداری از پدر و مادر.

«شب آهنگی» نشان می‌دهد که اگر برنامه‌ای به خلاقیت و نوآوری توجه کند و مخاطب برایش ارزش داشته باشد می‌تواند به مرزهای جذب مخاطب گسترده برسد. در واقع برنامه‌ای مثل «شب آهنگی» باید پیش از اجرا در اتاق فکر و با همکاری تیم نویسندگان خلاق روی کاغذ به نتیجه برسد تا در اجرا هم موفق باشد. در فصل‌های قبلی شب آهنگی ایده‌های مختلفی دیدیم که می‌توانیم امیدوار باشیم در این فصل هم ادامه یابند. برای مثال، دوبله فیلم بصورت طنز، چالش تشخیص فیلم از روی صدا، چالش اطلاعات عمومی و تحلیل صفحه اینستاگرام مهمان.

شب آهنگی می تواند بهتر باشد اگر…

یکی از بخش‌های اصلی «شب آهنگی» آوازخوانی سه نفر از تماشاگران و انتخاب بهترین اجراست. در واقع تعامل مستقیم با مخاطبان می‌تواند برگ برنده چنین برنامه‌هایی باشد و لحظات بی‌نظیری را خلق کند. نوع شوخی حامد آهنگی با حاضران بسیار حساس است و باید دقت شود ظاهر و لهجه افراد مورد تمسخر قرار نگیرد. سازندگان چنین برنامه‌ای باید دقت کنند چالش‌های لوس و بی‌مزه و توهین‌آمیز در برنامه‌شان جایی نداشته باشد. قرار نیست مثل کمدی‌های سخیف سینمای ایران به هر قیمتی تماشاگر را بخندانیم! حامد آهنگی در کل بامزه است و حرکات موزون و زبان بدن خنده داری دارد و انرژی که به صحنه می‌دهد روی مخاطب اثر می‌گذارد. اما حرکات او حتما باید کنترل شده باشد.

انتخاب مهمان هم در شب آهنگی بسیار مهم است؛ اگر مهمان جنبه شوخی نداشته باشد یا آدم اهل معاشرتی نباشد یخ برنامه نمی‌گیرد. برای مثال مشخص است که محمد معتمدی یا سیاوش طهمورث به هر حال آدم‌های جدی بودند که نمی‌شد مثل نعیمه نظام دوست با آنها شوخی کرد! اگر مجری با مهمان برنامه رودربایستی داشته باشد برنامه بی‌نمک خواهد شد. عمو پورنگ یکی از بهترین انتخاب‌هایی بود که می‌شد برای شب آهنگی داشت.

پیشنهاد آخری که می‌توان برای «شب آهنگی» داشت این است که از حضور تماشاگران در صحنه استفاده مؤثرتری شود. نحوه رأی‌گیری با میزان تشویق تماشاگران اصلا دقیق نیست و نظر آنها را مشخص نمی‌کند. بجای این کار می‌شود از کارت‌های امتیاز و یا پرچم‌های رنگی استفاده کرد که نظر مخاطبان را معلوم کند.»

برنامه شب آهنگی را در فیلم نت تماشا کنید.

گالری عکس شب آهنگی